Yılın büyük bir kısmında, ABD başkanlık seçimlerinde hangi konuların ağırlıklı olacağını söylemek zordu. Skandallar ya da vergi kesintileri mi, kişilikler ya da reçeteli ilaçlar mı? Salı akşam yapılan başkanlık tartışması bu konuyu en sonunda netleştirdi. Bu seçim daha temel bir şey üzerine odaklanıyor - 21. yüzyılda hükümetin gerçek rolü. Büyük bir bütçe fazlasının ortaya çıkışı, ülkenin ne tür bir hükümet istediğine karar vermesini bazı yönlerden zorlaştırıyor. Boston`da sahnenin üzerinde geçirdikleri 90 dakika`da, her iki aday da farklı görüşler dile getirdi. Cumhuriyetçi George W. Bush, bütçe fazlasının vergi indirimini mümkün kılmanın yanı sıra, meclisin yeniden modellendirilmesini finanse ederek, yeni modelde daha küçük ve farklı çalışan bir yapıdan söz ediyor. Hükümet iş bittiğinde, hizmetlerini piyasa güçlerinin direncini aşarak değil, piyasa güçlerinin yardımıyla sağlayacak. Bush, Sosyal Güvenliğin özel yatırım hesaplarından faydalanabileceğini, Medikalbakımın HMOlarla ve özel sigorta şirketleriyle rekabet ederek reçeteli ilaç sunabileceğini, rekabetin eğitimi geliştireceğini söyleyerek, bugünkü iyi koşulların ortalama bir vatandaşa bu tür değişiklikleri neredeyse hiç bir sıkıntı duymadan sağlayabileceğini belirtti. Bush, bir noktada, "Bugün yapılması gereken işleri yarına bırakmayacak bir lidere sahip olmanın zamanıdır," dedi. Demokrat Al Gore`e göre bütçe fazlası, mevcut hükümet meclisini yeniden modellendirme fırsatını sağlamıyor, ancak aşınmış vakfını hareketlendirip, bir iki yeni bölüm eklenmesine izin veriyor. Planı Sosyal Güvenliği önemli bir şekilde değiştirmiyor, ancak basitçe daha istikrarlı kılıyor. Medikalbakım modeli değiştirilmedi, aksine hükümetin sağladığı 350 milyar dolarlık reçeteli ilaç faydası ile daha da genişledi. Eğitim için harcanan milyarlarca dolar okul inşaa etmeye ve öğretmen kiralamak amacıyla kullanılıyor, kamu eğitiminin tanımını değiştirmek için değil. Ve bir vergi indirimi yerine, trilyonlar ulusal borç ödemesine gidiyor - bir çeşit yağmurlu günler fonu, fırtınalı zamanlar tekrar geldiğinde onarım yapılabilmesi için. Woodrow Wilson Merkezi direktörü ve eski kongre üyesi Lee Hamilton, "İki parti arasında hükümetin rolüne ilişkin temel anlaşmazlıklar olduğu çok netleşti ve iki adayı birbirinden ayıran çizgiyi bu fark belirliyor," dedi. Tuhaf bir şekilde, gelecek on yılda 4 trilyon dolar bütçe fazlası prospekti, bu anlaşmazlığın çözümünü kolaylaştırmıyor. Uzun yıllar süren yüklü miktarda bütçe açıkları zamanında, bir çok Amerikalı zor tercihlerin yapılması gerektiğini anlıyordu. Ancak, bütçe fazlası söz konusu olduğunda seçmenler birşey yapılmasına gerek olmadığı düşüncesine kapılabilirler.
Sen. John McCain, "10 yıl içinde trilyonlarca dolardan bahsediyoruz. Ben dahil bir çok Amerikalı, trilyonlardan çok daha az bir miktar olan bir kaç milyon doların ne olduğunu tahmin etmekte zorlanır," ded,. Vizyonunu satmaya çalışan Bush`un işi daha zor. Jumbo boyutta bir vergi indirimi ve hükümetin rolünde değişik bir vizyonu aynı anda pazarlamak güç. Seçmenler değişiklik istediklerini belirtse de, özellikle Medikalbakım ve Sosyal Güvenliğin programlarına ilişkin statükoyla çok rahatlar. Bush`un sivri dilli Cumhuriyetçi yandaşları bile değişiklik tartışmasından korkuyor gibi. Kendi tarzlarında, seçimler yaklaştıkça statükoya yakınlaşıp, mevcut hükümet programlarına büyük miktarda para çekmeye çalışarak, kongre döneminin son günlerinde Clinton`la bütçe anlaşmasına gitme girişimindeler.
Lamar Alexander, "Gore`un hedefe yönelik yarar ve iyi bilinen program öneri formülasyonu, seçimlere dört hafta kalmışken, kararsız seçmenler üzerinde muhtemelen daha olumlu etki bırakıyor. Cumhuriyetçi formülü bu kadar seksi değil," diyerek, diğer Cumhuriyetçileri cesaretlerini sergileyerek, Bush`a yardımcı olmaya çağırdı. Net olan bir şey varsa, kampanya Gore`un ya da Bush`un hükümetin rolü vizyonuna ilişkin şimdiye dek çok net bir durum ortaya koymadı. Tartışma esnasında seçmenlerle yapılan röportajlar, seçmenlerin iki adaydan birini seçmeye hazır olmadığını ortaya koydu.Çarşamba günü St. Louis`den gelen bir grup seçmen, bütçe fazlasının harcanmasına ilişkin her iki adaydan daha dikkatli ve ekonominin bahsedilen vizyonları mümkün kılmaya yetecek kadar patlamaya devam edeceğine ilişkin daha şüpheliydi. Tartışma, arka plandaki bu görüşleri pek değiştiremedi . Bu tür seçmenlerin tavrı - boşa harcama, istekte bulunma, kötü günler için tasarruf yap - bütçe açığının olduğu uzun yıllar boyunca oluştu ve statükoya yakın duran Gore`a yardımcı olabilir. Ancak, seçmenler Gore`un harcama tekliflerine ve Bush`un vergi indirimine pek destek vermeme eğilimindeler. 35 yaşında iki çocuk annesi Pam Stork, "Harcamanın biraz, çok az arttığını görmek istiyorum. Endişeliyim. Gelecekte bu kadar bir bütçe fazlamız olacağını düşünmüyorum," diyor. Her iki taraftan seçmenler, toplantıdan ortaya atılan rakamlara sinirlenerek ayrıldılar. Güçlü bir şekilde Bush`u destekleyen 60 yaşındaki yarı emekli, Karen Valle, "Rakamlara istediğinizi söyletebilirsiniz," dedi. Valle`nin ve diğerlerinin dikkati anlaşılabilir bir şey: Bu kampanya, seçmenlik hayatı boyunca varolan ekonomik ortamdan çok farklı. Vallet ekonomik ortamı, "tamamen farklı olarak nitelendiriyor.
Gore`un vizyonunun daha fazla sempati toplamasının nedeni, üç yaşında ve altı aylık çocukları olan Stork`un tepkisine yansıyor. Stork, "Gore`un çocuk bakımı ve kolej için daha fazla vergi kredisinden bahsetmesinden hoşlandım. İki çocuğum üniversite çağına geldiğinde, evimizi üç kez ipoteklemek zorunda kalacağız," dedi.
Bu seçmenlerin yanı sıra, Demokrat ve Cumhuriyetçilerden oluşan bir grup Ortabatılı seçmen, tartışmayı, hükümetin ebadı ve şekline ilişkin sorularının yanıtlanmasında özellikle faydalı bulmadı. (FİNANSAL FORUM -THE WALL STREET JOURNAL)