Hazine 2001 yılında 30 katrilyonun üzerinde iç borç geri ödemesine hazırlanıyor. Şimdilik kesinleşen 31.5 katrilyon, yani ortalama dolar kuruna göre 44.2 milyar dolarlık bir ödeme planı var.
Bunun üzerine 2001 yılı içinde yapılacak üç aylık ihaleler ve yeni satılacak kuponlu tahvillerin üç aylık faiz ödemeleri de gelecek. Rakamın 3 katrilyon civarında artması bekleniyor. Hazine`nin 2001`deki faiz faturası şimdilik 12.2 katrilyon civarında. Bunun üzerinden 415 trilyon faiz vergisi kesilecek. Bu vergiler, 1999 yılında deprem vergisi adıyla konulan ve 2000`den önceki ihraçlara uygulanan verginin geri kalan kısmını oluşturuyor. Hazine 2000 yılında olduğu gibi 2001`de de yüzde 75 az borçlanma politikasına devam edecek. Kabaca 47 milyar dolara yükselen geri ödemeye karşılık, yaklaşık 35 milyar dolar yeni borçlanma öngörülüyor. Bu durumda Hazine`nin piyasaya bırakacağı para miktarı 12 milyar dolara ulaşacak. Tabii bu paranın piyasada kalmayacağını ve Merkez Bankası`nın yeni yılda da para politikası uyarınca likiditeyi geri çekeceğini hatırlatmak gerek!
STOK ARTACAK;
Bu yıl Hazine 55.7 milyar dolar iç borç ödemesi yaptı ve bunun karşılığında yaklaşık 40.2 milyar dolar civarında borç aldı. 15.5 milyar doların da Merkez Bankası tarafından çekildiği, faizlerden net şekilde görülüyor.İç borç stoğuna gelince...2000 yılında, geçen yıllardan kalan yüzde 100`lük faizli tahviller nedeniyle artış hızlı oldu. Hazine her ne kadar geri ödediğinin yüzde 72`si kadar yeni borç alsa da, anaparada düşüş olmadı. Fon bankaları için ihraç edilecek 6.1 milyar dolarlık tahvil bir kenara bırakıldığında, faizin düşmesi nedeniyle stok artışı 2001`de hız kesecek. Hazine`nin 2001`de ödeyeceği iç borcun yüzde 60`ını anapara, yüzde 40`ını faiz oluşturuyor. Yüzde 25 az borçlanma da stoğun düşmesini sağlayamıyor.
ARALIK BİLMECESİ;
Yaz sonundan itibaren yükselen kısa vadeli faizler için daha sıkıntılı bir hava esmeye başladı. Geleneksel olarak yılın son günlerinde faiz yükselir. Bunun başlıca nedeni bankaların çok değerli 31 Aralık bilançolarının daha şık görünlenmesi için makyajlama çalışmalarına başlamalarıdır. Aralık ayında Hazine`nin 917 milyon dolar dış borç ödemesi yapması da, döviz girişi olmaması halinde TL`yi sıkıştıracak. Tüm bunların üzerine piyasaların önünde üç tane de bilinmez var:
6.1 milyar dolarlık tahvil: Fon`daki bankalar için ihraç edilecek özel tertip tahviller, piyasadakilerden farklı, derinliği olmayan kağıtlar olacak. Bankalar bunlarla repo yapabilecek. Yani repodaki kağıt arzı artacak. Dolayısıyla repo faizinin yükselmesi beklenebilir. Bu tahviller teminat olarak da kullanılabilecek. Yani Merkez Bankası`na teminat olarak yatırıp, borç para alma imkanı yaratacak. Ayrıca bankalar halen teminatta duran likiditesi yüksek kağıtları çekip, bono arzını da artırabilecekler. Bu durum, zaten sıkışıklık beklenen yılsonu para trafiğinde belirsizliği artırıyor. IMF gözden geçirme sonucu: Eylül sonunda yapılan 3. gözden geçirme toplantısı, 2001 Bütçesi`nin hazırlanamaması nedeniyle yarıda kesilmişti. Bu nedenle 4. dilim kredi de gecikti. Bugün açıklama yapılacak. Ankara`da konuşulanlara göre 4. ve 5. taksidin birlikte verilmesi ihtimali var. 570 milyon dolarlık kredi yılsonundan önce gelse bile, Merkez Bankası`nın rezervine girdiği için piyasadaki likiditeye bir katkısı olmayacak.
Dünya Bankası kredisi: Kamu bankalarının özelleştirilmesine yönelik yasa tasarısının Meclis gündeminin ilk maddeleri arasına alınmasına çalışılıyor. Yasa geçer ve Kasım sonundaki Yönetim Kurulu toplantısına yetişirse, Türkiye`ye 375 milyon dolarlık ilk taksit gelecek. Dünya Bankası`nın kararını bekleyen Japonlardan da mali sektör uyum kredisi olarak 375 milyon dolar daha gelecek. Bu paranın gelmesi yılsonu sıkışıklığını hafifletecek. Aksi taktirde faizler can acıtıcı seviyeye çıkacak. (SABAH)