Kritik veri açıklandı

Cari açık 2016 yılında 2015'e göre yüzde 1.5 artışla OVP tahmininin hafif üzerinde 32.61 milyar dolar olarak gerçekleşirken, enerji faturasındaki düşüşün olumlu etkilediği cari dengede turizm gelirlerinde Rusya ile ilişkiler ve güvenlik endişeleri kaynaklı azalma baskı yarattı.

Analistler bu yıl da petrol fiyatlarındaki yükseliş ve güvenlik endişelerinin cari açığı yukarı yönlü etkileyebileceğini belirtiyor ancak iç talepte zayıflık cari açıktaki artışı da yavaşlatabilir.

Güncel OVP'ye göre cari açığın 2016'yı GSYH'ye oran olarak yüzde 4.3'e denk gelen 31.3 milyar dolar ile tamamlaması bekleniyordu. Cari açığın 2017 yılında ise GSYH'nın yüzde 4.2'sine denk gelecek şekilde 32 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Cari açık Aralık ayında 4.27 milyar dolarken, 2015 yılının Aralık ayında 5.05 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Finansbank Ekonomisti Deniz Çiçek, "Enerji ithalatındaki artışın yanı sıra altın ihracatının olumsuz baz etkisi önümüzdeki dönemde kümülatif cari açıkta genişlemeye neden olabilir. Öte yandan ihracatta oldukça güçlü büyüme trendi ve düşük iç talep genişlemeyi sınırlandıracaktır. Bu yılın tamamında cari açığın 40 milyar dolar ile GSYH'nın yüzde 5'inden biraz fazla olmasını bekliyoruz" dedi.

Brent petrolün varil fiyatı Haziran 2014'te 115 doları aştıktan sonra yönünü aşağı çevirirken, küresel ekonomik büyümedeki yavaşlama ve arz fazlasının etkisiyle 2016'nın ilk aylarında 30 doların altına indikten sonra yılı yaklaşık 57 dolar seviyesinden kapadı.

Bu yıl ise petrol üreten ülkelerin üretim azaltma anlaşmasına ne derece uyacaklarının fiyatlar üzerinde etkili olması ve iki yönlü baskı yaratması bekleniyor.

Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre cari denge Kasım ayında 2.24 milyar dolar, 2015 yılının tamamında ise 32.12 milyar dolar açık vermişti.

Reuters'ın 16 ekonomistin katılımıyla yaptığı ankete göre; cari işlemler dengesinin Aralık ayında 4.63 milyar dolar açık vermesi, 2016 yılını ise 33.2 milyar dolar civarında açık ile kapaması vermesi bekleniyordu.

TCMB verilerine göre cari açığın en önemli finansman kalemlerinden olan turizm gelirleri ise 2015 yılındaki 21.25 milyar dolar olan 2016 yılında yüzde 34 azalışla 13.96 milyar dolara geriledi.

Öte yandan 2015 yılında 10.2 milyar dolar giriş olan net hata noksan kaleminde 2016 yılında 11.07 milyar dolar giriş olurken, önceki yıl 11.83 milyon dolar azalan resmi rezervler geçen yıl 818 milyon dolar arttı.

Öte yandan 2016'da net doğrudan yatırımlar (FDI) yaklaşık 9 milyar dolar oldu.

Odeabank notunda Aralık'ta cari açığın bavul ticareti ve hizmetler dengesindeki kademeli toparlanmalar nedeniyle beklentilerin altında kaldığı belirtilerek, "Öte yandan, 1.5 milyar dolarlık net doğrudan yabancı yatırım girişine rağmen finansman koşullarındaki zorlukların genel olarak devam ettiği görülüyor" denildi. Notta şöyle devam edildi:

"Zayıf seyreden iç talep ve görece gücünü koruyan dış talep sayesinde 2017 yılı için dış ticaret açığı üzerindeki riskleri dengeli görüyoruz. Öte yandan gelecek dönemde de hizmetler dengesi ve finansman kalitesine yönelik zayıflıklar dışsal kırılganlıklarımız olarak önemini korumaya devam edecekler."

TCMB açıklamasında Aralık ayı için "Ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığı 2015 yılının aynı ayına göre 834 milyon dolar azalarak 4.21 milyar dolara düşerken, hizmetler dengesi fazlası 23 milyon dolar artarak 624 milyon dolar olmuştur" denildi.

TCMB verilerine göre parasal olmayan altın kaleminde, Aralık 2015'te 292 milyon dolar tutarında gerçekleşen net ithalat, bu yılın aynı ayında 1.26 milyar dolara yükseldi.

Hizmetler dengesi altında seyahat gelirleri 2015 yılının aynı ayına göre 186 milyon dolar azalarak 972 milyon dolara, seyahat giderleri de 196 milyon dolar azalarak 272 milyon dolara geriledi.

Birincil gelir dengesi açığı, Aralık 2015 ayına göre 87 milyon dolar artarak 933 milyon dolara yükseldi. Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, 60 milyon dolar artarak 863 milyon dolar oldu.

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler (net yükümlülük artışı), 2015 yılının aynı ayına göre 23 milyon dolar azalarak 1.54 milyar dolar tutarında gerçekleşti.