Gözler enflasyon verisinde! İşte beklenti

Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) bir önceki ay yaşanan yüzde 6.3 seviyesindeki sürpriz yükselişi ardından Ekim ayında yüzde 2 artış göstermesi, böylece yıllık enflasyonun son 15 yılın rekoru olan yüzde 24.5 civarında yatay kalması bekleniyor.

Reuters'ın 18 kurumun katılımı ile gerçekleştirdiği ankete göre yıl sonu tahminleri ise bir önceki anketteki yüzde 21'li seviyelerden TCMB'nin de son Enflasyon Raporu'nda güncellediği enflasyon tahmini olan yüzde 23.5 seviyesine gelmiş durumda.

TL'deki değer kaybı son dönemde durulsa da ekonomistler bu kayıpların gecikmeli etkilerinin hala verilerde hissedildiğine dikkat çekerken, son açıklanan vergi indirimlerinin ise yıl sonu enflasyonuna düşüş yönlü 1 puan veya üzerinde etkisinin olması bekleniyor. Öte yandan enflasyonla topyekün mücadele sürecinin ise enflasyondaki olası yukarı yönlü seyri sınırlayacağı öngörülüyor.

TCMB yılın son enflasyon raporunda güncel tahminini sert bir revizyon ile yüzde 13.4'ten yüzde 23.5'e yükseltirken ekonomistlerin tahminlerinin medyanı da TCMB öngörüleriyle paralel.

Öte yandan ekonomistler yapılan vergi indirimi düzenlemeleri ve Ekim ayı verilerinin ardından yıl sonu enflasyon tahminlerinde aşağı yönlü revizyonların da mümkün olduğunu belirtiyorlar.

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın 31 Ekim'de Konut satışlarında KDV oranlarında yüzde 18'den yüzde 8'e indirim uygulaması devam edeceğini, ticari araçlarda KDV oranlarını yüzde 18'den yüzde 1'e indirildiğini, 1,600 cc altı motorlu araçlarda ÖTV uygulamasında 15'er puanlık indirime gidildiğini, tapu harçlarındaki yüzde 4'ten yüzde 3'e indirilmesini sürecinin yılsonuna kadar uzatıldığını, mobilya sektöründe KDV oranını yüzde 18'den yüzde 8'e indirildiğini, beyaz eşya sektöründe uygulanan ÖTV oranlarının sıfırlandığını açıklamıştı.

Her ne kadar son düzenlemelerle enflasyonda bir miktar iyimserlik beklense de hala enflasyonun yılı yüzde 20'nin üzerinde bitireceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Ekonomistlerin yılsonu enflasyon tahminlerinin alt bandı yüzde 20 seviyesinde yer alırken üst bant yüzde 30'un da üzerinde.

Ekonomistler Pazartesi günü yayınlanacak olan veri sonrasında şirketlerin vergi indirimlerini olası kampanyalar ile birlikte fiyatlara ne kadar yansıtacağı, TL'deki sert değer kaybı ardından yaşanan değer kazancı süreci gibi faktörleri de izleyerek yılsonu tahminlerinde aşağı yönlü bir miktar revizyon yapılabileceğini de öngörüyorlar.

Vergi indirimleri, uzatılmaması halinde, Aralık ayında sona erecek. Yerel seçimlere üç ay kala ilgili indirimlerde bir uzatılma yapıp yapılmayacağı piyasalar tarafından yandan takip edilecek.

Vergi indirimlerinin ve enflasyonla topyekün mücadele sürecinin yıl sonunda bitmesi halinde Ocak ayında yıllık enflasyonda sert bir yükseliş gündeme gelecek.

Ekim ayında enflasyonun yüzde 24.5 civarından yüzde 25'e yükselebileceğini belirten Şeker Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler, "Kasım itibarıyla vergi indirimlerinden yılsonu
enflasyonuna aşağı yönlü 1-1.5 puanlık katkı olacak. Buna ek olarak enflasyonla topyekûn mücadele kapsamındaki indirimler de enflasyonu sınırlandırıyor" dedi.

Her iki faktörün de Ocak ayı itibarıyla pozitif etkisinin sora ereceğine de dikkat çeken Gönençler, "Ocak ayında indirimlerin geri alınacak olması enflasyonda yükseliş ihtimalini de beraberinde getiriyor. Bu dönemde yıllık enflasyonun yüzde 26 hatta 27'ye doğru yükseldiğini görebiliriz" dedi.

Reuters anketinde dikkat çeken bir diğer unsur ise tahminlerin oldukça geniş bir aralıkta yer alıyor olması. Aylık tahminler yüzde 0.15 ile yüzde 4 yükseliş bandında yer alıyor.

Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın ilgili vergi indirimlerini duyurmasından sadece birkaç saat önce açıkladığı enflasyon raporu toplantısında yıllık enflasyonunun Eylül ayında yükseldiği yüzde 24.52 seviyesinin tepe noktası olup olmadığına yönelik sorulara ise net bir yanıt vermemişti.

Raporda 2018 sonu gıda enflasyonu tahmini yüzde 13'ten yüzde 29.5'e, 2019 sonu gıda enflasyonu tahmini ise yüzde 10'dan yüzde 13'e güncellenmişti.

Enflasyon tahminlerini belirlerken temkinli bir duruşu tercih ettiklerin belirten Çetinkaya, "Riskler dikkate alındığında para politikası duruşu temkinli olmak zorunda, (enflasyonda) hedeflerin üzerindeyiz. Önümüzdeki dönemde temkinli duruşu koruyacağız" dedi.

TCMB Eylül ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında gerçekleştirdiği 625 baz puanlık politika faizi artışı ardından Ekim toplantısında beklemeyi tercih etmiş ve faiz oranlarını sabit bırakmıştı.

Albayrak tarafından Ekim ayında açıklanan Yeni Ekonomi Programına (YEP) göre ise enflasyon yıl sonunda yüzde 20.8 öngörülüyordu.

Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Eylül ayında gıda fiyatları, ulaştırma başta olmak üzere TL'deki değer kaybının neredeyse tüm gruplarda genele yayılan artışları tetiklemesiyle
yüzde 24.52 ile 15 yılın zirvesine yükselmişti.

Ekonomistler ilgili dönemde tüketici fiyatlarının yanı sıra çekirdek ve üretici enflasyonundaki artışa da dikkat çekmişti. Tüketici fiyatlarına yansımaları ve TL'deki değer kaybını daha erken yansıtması nedeniyle yakından takip edilen yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) Eylül'de yüzde 10.88 artarken yıllık artış yüzde 32.13'ten sert yükselişle yüzde 46.15'e kadar ulaşmıştı.

Öncü gösterge olarak izlenen Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) verileri ise Ankara'da hesaplanan gıda enflasyonunun Ekim'de bir önceki aya göre yüzde 1.38 arttığını gösteriyor.

Öncü gösterge olarak izlenen bir diğer veri ise İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) açıkladığı İstanbul perakende ve gıda fiyatları verileri. İTO verilerine göre de perakende fiyatlar Ekim'de bir önceki aya göre yüzde 3.47 artarken, giyim harcamaları yüzde 13.74, ev eşyası harcamaları yüzde 10.42, gıda harcamaları yüzde 3.08 artış gösterdi.

BU VİDEO İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR