TCMB, FED’e ne zaman karşılık verir?

Geçtiğimiz haftada dikkat çektiğimiz üzere piyasalarda FED’in olası hamlesi önceden fiyatlandı ve dolar 3.00 TL’ye kadar yükseldi.

Ana Senaryo : 25 Baz Puanlık Bir Artış

Son yedi günlük varlık performanslarına baktığımızda Bist100 %3.35 kayıp yaşarken, Dolar/TL %2.40, Euro/TL %3.60 ve son olarak döviz sepeti %3.00 yükseldi. Dolar endeksi ise daha öncesinde zirve bölgelerinde seyrettiği için son 7 günde düşüş yaşadı. Yani dolar gelişmiş ülke para birimlerine karşı zayıf kalırken, gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde baskı yaratıyor. Ancak genel olarak bakıldığında şuan için piyasalarda FED’in 25 baz puanlık bir faiz artırımına gideceği bekleniyor. En azından piyasanın bu hamleyi satın aldığını düşünüyorum. Hem FED’in ilk faiz artırımı hem de 2016 yılında sürdüreceği faiz politikası fiyatlanan gelişmeler olarak karşımıza çıkıyor. Yani baz senaryo FED’in Çarşamba günü 25 baz puanlık bir faiz artırımına gitmesi yönünde. Daha sonra piyasadaki oynaklığa bağlı olarak FED başkanı Yellen’dan piyasaları soğutabilecek açıklamalar gelebilir. Yani ‘’faiz artırdık ancak 2016 yılında daha sakin bir faiz politikası uygulayacağız ve verileri izlemeye devam edeceğiz’’ gibi ifadeler kullanılırsa piyasalar panik havası çok sürmeyebilir. Piyasalarda daha çok beklenen senaryo önce faiz artırımı, sonrasında piyasadaki oynaklığın zirve yapması, Yellen’ın kameralar karşısına geçip piyasaları soğutması. Bizim için ise doların önce sert bir şekilde yükselmesi daha sonra tekrardan düşüşe geçmesi söz konusu olabilir. 

Diğer Senaryolar

Baz senaryonun yanında piyasalar 3 ayrı senaryo ile de karşılaşabilir. FED’in faiz artırımına gitmeme ihtimali de belli başlı piyasa aktörleri tarafından beklenen bir durum. Eğer FED bu ayı da pas geçerse ve faizlerde herhangi bir değişikliğe gitmezse piyasanın reaksiyonu çok daha fazla sert olmasını bekliyorum. Çünkü bu beklenti ile dolar küresel anlamda güçlendi, ABD tahvil faizleri ki özellikle 2 yıllık tarafı yukarı eğilimini sürdürdü. Faizler sabit kalırsa FED fund rateler 0-0.25 aralığında bırakılırsa ciddi anlamda bu karar sürpriz karşılanır ve piyasalarda yoğun bir dolar satışı ve borsalarda kayda değer bir rallinin yaşanması kaçınılmaz olur. Hem faiz tarafı hem borsa tarafı hem de dolar varlıkları tarafında ‘’beklentiyi al kararı sat’’ söz konusu olacağından dolar tl tarafında agresif bir geri çekilme görebiliriz. 

Diğer iki senaryoyu değerlendirmemiz gerekirse FED, 25 baz puanın dışında 50 baz puanlık bir faiz artışına da gidebilir ancak çok fazla beklenen bir durum değil. FED’in bu adımı çok sert karşılanır ve orta noktanın 0.50-0.75 aralığında olması Doların ateşini daha fazla artırabilir. Piyasalar 25 baz puanlık bir faiz artırımına henüz alışamazken 50 baz puanlık bir artışın yansıması yıkıcı olur. Son muhtemel senaryo da FED’in faiz artırımına 25 baz puanın altında bir artış oranı ile gitmesi olarak görülüyor. 15-10 baz puanlık bir büyüklük gibi faizlerde yapılabilecek bir güncelleme sonrası dolar tarafında yükselişler sınırlı kalabilir. Piyasanın soğuması ise yani doların önce yükselip daha sonra tekrardan gevşeme eğilimine geçmesi daha kısa sürebilir. Fakat bu sembolik gönül alma faiz artırımın hem FED açısından hem de piyasalar açısından çok fazla bir anlamı olacağını düşünmüyorum. 

TCMB Müdahale Eder Mi? 

FED’in kritik kararına karşı TCMB tarafının da nasıl bir önlem alacağı ciddi bir tartışma konusu olacak gibi gözüküyor. Yan politikalar ile daha çok ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini kura paralel bir şekilde yukarı çekerek piyasayı sıkan TCMB’den henüz bir faiz artırım hamlesi beklenmiyor. TCMB kimilerince Reel Efektif Kur düzeyine göre kimilerine göre ise döviz sepetinin seyrine göre devreye giriyor. Ancak doların durumu ülke olarak bir çok kesim tarafından istikrarın bir nevi göstergesi olarak kabul gördüğü için kurda ateş tekrar yükselirse ve yeni rekor gelirse, gözlerin merkeze çevrileceğini düşünüyorum. Yani kur daha önce görülen 3.07 rekorunu tazelerse ‘’kur nereye gidiyor’’ belirsizliği TL varlıkları üzerinde baskı yaratabilir. Böyle bir durumda ucu açık ve belirsiz bir yükseliş görülürse 22 Aralık PPK toplantısında Merkez kritik kararlara imza atabilir. TCMB Başkanı Erdem Başcı daha önce yaptığı sunumda yabancı para zorunlu karşılıklarıyla olası FED kararına cevap vereceklerini açıklamıştı. Ancak bunun kur tarafında yeteri kadar etkisi olacağını düşünmüyorum. Bu sebeple TCMB müdahale edecek demek için kuru en azından 3.10’nun üzerinde görmemiz gerek. Hali hazırda merkez piyasada oluşan ortalama faiz oranı olarak bildiğimiz ağırlıklı ortalama fonlama maliyetini yukarı taşıyarak şimdiden hazırlık aşamasına geçmiş(grafik 1). Bu faizi ne kadar çok yukarı taşırsa TL’deki değer kazanımı artıyor. Bu da kurdaki yükselişleri sınırlandıran bir etki yaratıyor. Ancak Çarşamba günü ve sonrası yerel piyasalar açısından bir milat olabilir. Yani FED’in kararına göre biz kurda yeni bir rekorda görebiliriz veya 2.80’nin altında da bir fiyatlama görebiliriz. Aynı zamanda 2016 yılının birkaç aylık trendini FED, alacağı faiz kararıyla belirleyebilir.