Vizesiz Avrupa için gerekli yasalar

Türkiye ile AB arasında göçmen sorununa çözüm bulmak amacıyla başlatılan müzakereler kapsamında Ankara'nın gündeme getirdiği vize muafiyetinin Haziran'da hayata geçmesi için yerine getirmesi gereken kriterleri içeren yasal düzenlemeler arasında Siyasi Etik ve Saydamlığın Artırılmasına Dair Kanun ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu yer alıyor.

Reuters'a bilgi veren üst düzey yetkililer, muhalefet partilerinden de destek alarak 1 Mayıs'a kadar bu düzenlemelerin çıkarılmasının hedeflendiğini belirtiyor.

Brüksel'de Pazartesi günü yapılan Türkiye-AB zirvesinde Ankara, birlik ülkelerine AB'den Suriyeli mültecilerin Türkiye'de kalması için gerekli fonun 2018 sonuna kadar iki katına çıkarılmasını, Yunanistan'ın Ege adalarından Türkiye'ye geri gönderilen her mülteci karşılığında bir mülteci almasını ve Türkiye'ye vize muafiyetinin Haziran sonunda başlamasını talep etmişti.

Ancak Türkiye'nin vize muafiyeti talebinin gerçekleşmesi için 72 kriteri hayata geçirmesi gerekiyor. Hükümetin hazırladığı ve önümüzdeki günlerde TBMM gündemine getirilmesi planlanan yasa ve yönetmelikler bu kriterlerin yerine getirilmesini içeriyor.

Reuters'a bilgi veren üst düzey yetkili, söz konusu düzenlemeleri şöyle sıraladı:

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (Söz konusu düzenleme halen TBMM Genel Kurulu'nda görüşülüyor.)

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu (Bu tasarı TBMM İnsan Hakları Komisyonu'nda kabul edildi. Tasarı komisyonun raporunu tamamlanmasından sonra TBMM Genel Kurulu'nda ele alınacak.)

Kolluk Gözetim Komisyonu Kurulması Kanunu

Biyometrik Veriye Sahip Kimlik Kartlarına Geçiş Kanunu (Askerlik vb Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile bu süreç tamamlandı.)

Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Kanunu

Siber Suçlarla Mücadele Yasası'na dair yapılacak düzenleme

Suçtan Kaynaklanan Gelirin Araştırılması ve Bunlara El Konulması ile AB'nin Terörün Finansmanı 

Sözleşmesi'nin iç hukuka aktarılmasına dair yasa

Siyasi Etik ve Saydamlığın Artırılmasına Dair Yasa

Sınır Güvenliği Teşkilatı Kurulu ve Kurumlar Arasında Koordinasyon Yönetmeliği.

Avrupa Komisyonu Haziran ayında Türkiye'nin vize muafiyeti için gereken 72 kriteri karşılayıp karşılamadığına dair bir rapor hazırlayarak üye ülkelere konuya dair önerisini sunacak, nihai kararı ise üye ülkeler verecek.

Aynı yetkili, söz konusu düzenlemelerle Türkiye'ye illegal göçün önüne geçilmesinin amaçlandığını kaydederek, "Türkiye'den illegal olarak Avrupa'ya giden ve yakalanıp geri gönderilen Suriyeliler bu gayrikanuni yolu denedikleri için Avrupa'ya yasal yollarla gitme şansını tamamen kaybedecek" dedi.

Türkiye ve AB arasında 29 Kasım'da mutabakatı sağlanan Göç Eylem Planı çerçevesinde AB ülkeleri Türkiye'nin sınır kontrollerini artırarak Avrupa'ya yasa dışı göçmen akışını durdurmasını talep ediyor.

Ankara, mutabakatın sağlanmasından bu yana göçmen akışını azalttığını ancak sadece Türkiye'nin çabalarıyla bu akışın sıfırlanmasının mümkün olmadığını savunuyor.

Öte yandan, Ankara bu hafta sunduğu yeni önerilerin AB tarafından kabul edilmesi halinde "Türkiye'nin transit geçiş ülkesi olma cazibesini yitireceğini" belirtiyor.

Hükümete yakın bir kaynak, "Bu öneriler Türkiye'ye geçen mülteci sayısını sıfırlama yönünde atılmış çok önemli bir adım. Çünkü buradan geçiş yapıp Yunan adalarına gidenler doğrudan, aynı gün iade edileceklerini bilecekler. Böylece Türkiye'deki mülteci sayısı artmayacağı gibi azalma ihtimali de kuvvetle muhtemel" dedi.

Ankara AB'ye önerdiği Yunan adalarındaki mültecileri geri alma taahhüdü kapsamında Türkiye üzerinden Avrupa'ya giden üçüncü ülke vatandaşlarını yapacağı geri kabul anlaşmalarıyla kendi ülkelerine geri göndermeyi de hedefliyor.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tanju Bilgiç geçtiğimiz hafta Ankara'nın 14 ülkeye geri kabul anlaşmaları imzalaması önerisinde bulunduğunu söylemişti.

Bu ülkelerin Afganistan, Cezayir, Bangladeş, Kamerun, Kongo, Eritre, Gana, İran, Irak, Fas, Myanmar, Somali, Sudan ve Tunus olduğu öğrenildi.

"Gönderdiklerimizin bütün masrafını da AB'ye fatura edeceğiz" diyen kaynak, "Ayrıca 3+3 milyar euro olmak üzere toplam 6 milyar euroluk kaynağın kullanımı da yeni okul, hastane gibi yatırımlar için olacak" dedi.

İnsan hakları örgütleriyse mültecilerin toplu olarak iade edilmesinin uluslararası hukuka aykırı ve Türkiye'nin önerilerinin "yasadışı" olduğunu savunuyor.

İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi Başkanı Metin Çorabatır da, "Her bir insana karşı bir başka insanın geri gönderilmesi mantıklı değil. Bunlar biraz politik yönü de olan durumlar. Ama şu gerçek var. Ne Türkiye ne da AB'nin bu müzakerelerde 'anlaşamadık ayrılıyoruz' deme lüksü yok... Asgari bir müşterekte buluşacaklardır. Buradaki eksiklik bu sürece BM'yi de dahil etmek lazımdı" dedi.

Üst düzey yetkili ise, "AB ile Türkiye arasında yapılan çalışmalarda BM Mülteciler Yüksek Komiserliği kesinlikle dışlanmayacak ve onlar sürecin işletilmesinde operasyonel süreçlere dahil olacaklar" dedi.