Uzmanlar büyüme rakamlarını yorumladı
Uzmanlar büyüme rakamları için ne dedi?
Türkiye 2014'ün üçüncü çeyreğinde yüzde 1,7 büyüdü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Türkiye 3. çeyrek büyüme rakamlarını açıkladı. Türkiye 2014'ün üçüncü çeyreğinde yüzde 1,7 büyüdü. Beklenti yüzde 2.5-3 aralığındaydı. Böylelikle 3. çeyrek büyüme beklentilerin çok altında kalmış oldu.
Büyüme rakamının beklentimizin altında gelmesinin en büyük nedeni...
Şevin Ekinci / Ekinci Economics Consulting kurucusu ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı
Üçüncü çeyrek için açıklanan büyüme rakamını özellikle açıklanmış olan sanayi üretimin desteklemediği şekilde yüzde 1.7 oranında açıklanmasını kötü olarak nitelendirebilirim. Üçüncü çeyrekte sanayi üretimi rakamları Ramazan ayının etkisiyle bozuk bir görünüm veriyordu. Temmuz ayında ham sanayi üretimi verisi yıllık bazda yüzde 4.6 düştükten sonra Ağustos ayında yıllık bazda yüzde 12.5 büyümesinin bu düşüşü kompanse edeceğini düşünmüştük ancak görünen öyle ki Ramazan ayı ve seçim öncesi dönem olması etkisi kendini 3. çeyrek büyüme rakamında fazlasıyla göstermiş.
Büyüme rakamının 3. çeyrekte bu kadar beklentimizin altında gelmesinin en büyük nedeni hanehalkı tüketiminde görülen zayıf büyüme oranı oldu. Zira iç tüketim 3. çeyrekte yıllık bazda sadece yüzde 0.2 arttı. Keza yatırımlar da zayıf seyrini sürdürüyor. Burada beni en çok olumlu karşılamaya iten ihracattaki yıllık bazda artışta görülen yüzde 8 oranı oldu. Bu bence şu konjonktürde kutlanması gereken bir gelişme.
Son çeyrek için, hem sanayi üretiminin Eylül ayında görece yüksek gelmesi hem seçim belirsizliğin ortadan kalkması hem de sezonsal sebeplerle Türkiye'de büyüme rakamının son çeyrekte üçüncü çeyrekten daha yüksek bir artış oranında açıklanmasını bekliyorum. Bu bağlamda 2014 yılsonu büyümesi bizim beklentimiz olan yüzde 2.5-yüzde 3 bandının içinde kalacaktır.
Merkez Bankası'nın ne yapması bekleniyor?
Atilla Esen / TEB Yatırım Genel Müdürlük Yatırım Merkezi Direktörü
3 çeyrek büyüme rakamları beklentiler %2.9 iken %1.7 gelerek beklentilerin çok altında kaldı. Son dönemde borsada ve iç talepte olumlu algı yaratan petrol fiyatlarının düşüşünün Ekim ayından itibaren başladığı düşünülürse son çeyrek büyümesinin en azından bu kadar kötü olmaması gerekiyor.
Merkez Bankası'nın ise bu büyüme ışığında normalde faiz indirmesi gerekirken, dolar kurundaki yükselme eğilimi ve 17 Aralık FED toplantısını görmeden bir aksiyon alınmasını beklemek doğru olmaz.
2015’in ilk altı ayında zorluklar görülüyor
Gökhan Uskuay / Global Menkul Değerler Strateji Müdürü
2014 yılında Türkiye’deki büyümeyi sadece kamu ve ihracat destekledi. 2015 yılında ihracatın katkısı sıfır olacak ve tamamen özel sektör yatırım ile tüketimine kalmış durumundayız.
Son 3 senedir özel sektör yatırımlarının pozitif bir katkısı yok, iç talep oldukça zayıf ve TCMB’nin faiz indirimi ile desteklenmesi gerekiyor. Diğer yandan TCMB’nin faiz indiriminin 3. çeyrekte özel sektör üzerinde bir etkisi olmadığını görüyoruz. 2015’e girerken en temel sıkıntımız büyüme ve bu büyüme ile seçime girmemiz olacaktır. 2015’in ilk altı ayında zorluklar görülüyor.
Zayıf büyümenin devamını bekliyoruz
Arda Coşar / ALB Menkul Araştırma Uzmanı
2014 3. Çeyrek büyümesi piyasa beklentisi olan yüzde 2,8 ‘den ve bizim beklentimiz olan 2,1’den aşağıda yüzde 1,7 olarak gerçekleşti. Büyümenin düşük gerçekleşmesinde sektörel bazda en önemli etkinin, geçen sene aynı döneme göre yüzde 4,9 daralan tarımdan geldiğini görüyoruz. Harcamalar bazında ise büyümedeki gerilemenin; zayıf hane halkı tüketimi ve negatif özel sektör yatımlarından kaynaklandığını görüyoruz.
Önümüzdeki dönemde ABD ve İngiltere’de ekonomik toparlanmanın devam etmesini, ancak Euro Bölgesi toparlanmasında zayıflığın devam etmesini, bunlara ek olarak Asya’da Japonya’da zayıf büyüme ve geçtiğimiz 10 yıl boyunca küresel büyümenin motoru olan Çin’de de büyümenin gerilemesini bekliyoruz. En büyük ihracat pazarımız Avrupa’da ivme kaybının yanı sıra Rusya’da 2015 yılında beklediğimiz resesyonun ve Ortadoğu’daki jeopolitik gerginliklerin, 2015 yılında ihracat yoluyla büyüme üzerinde negatif etkiler oluşturacağını düşünüyoruz. İhracat kaynaklı negatif etkinin yanı sıra yurt içinde zayıf seyreden iç talep ve özel sektör yatırımlarının 2014 son çeyreğinde ve 2015 yılında da büyümeyi olumsuz etkilemesini öngörüyoruz. Bu kapsamda 2014 yılı son çeyrek büyümesini yüzde 1,5 beklerken 2014 yılı büyümesini yüzde 2,5 olarak öngörüyoruz. 2015 yılı tamamında ise yüzde 2.00 oranında büyüme tahmin ediyoruz.