Türkiye`de de faiz indiriminin yolu açıldı
FED`in 0.50 puan indirim yapması sonucu ABD`de gösterge faizi yüzde 5.25`ten yüzde 4.75`e düştü.
Güngör URAS / MİLLİYET
guras@milliyet.com.tr
TC Merkez Bankası geçtiğimiz günlerde 0.25 puan indirimiyle gecelik borçlanma faizini yüzde 17.50`den yüzde 17.25`e düşürmüştü.
Yüzde 17.25 ile yüzde 4.75 faiz arasında 12 puan fark var. Bu farkın bir bölümü risk priminden oluşuyor. Yatırımcı parasını ABD`de veya başka bir ülkede yatıracak yerde Türkiye`ye yatırırken, Türkiye riski olarak (devalüasyon riski ve geri ödememe riski) ek bir beklenti içinde olması normaldir. Bu farkın risk primi dışındaki bölümü Türkiye`nin gel-gel primidir. Paraya, başka ülkelerinkinden daha fazla getiri sağlayacağız (gel-gel yapacağız) ki, para başka ülkeler yerine Türkiye`ye gelsin.
Türkiye`de siyasi ve ekonomik istikrarda olumlu gelişmeler var. Devalüasyon riski azaldı. Türkiye`nin borcunu ödememe ihtimali yok. Risk primi küçüldü.
Yüksek faizle döviz çekiyoruz
Şimdilerde Türkiye`deki faizin yüksekliğinin gerisinde döviz açığını kapatmak, dövizi bollaştırarak fiyatını ucuzlatmak arayışında daha çok dövizi çekmek arayışı var.
Türkiye yüzde 17.25 faiz ile dünyada en yüksek faizi veren ülke. Yüzde 11.25 faiz veren Brezilya`yı örnek alsak TC Merkez Bankası faizi yüzde 12`lere kadar geri çekebilir. TC Merkez Bankası bu kadar cesur indirimi göze alamasa bile FED`in faiz indirimi kararının yarattığı olumlu havadan yararlanmak zorundadır. Şu günler büyük ölçüde faiz indirimi fırsatı vermektedir.
Merkez Bankası`nın yüzde 17.25 gecelik faizinin birikimli yıllık karşılığı yüzde 18.82`dir. Dün piyasada yıllık faiz yüzde 16.90`larda idi. Demek ki piyasa faizi Merkez Bankası faizinin 2 puan altına inmişti. Merkez Bankası`nın bu gelişmeleri iyi değerlendirmesi gerekir.
FED`in faiz indiriminin ABD ekonomisine etkileri ve dünyanın diğer bölgelerindeki ekonomilere yansımaları bizi çok, hem de pek çok ilgilendirecek.
FED`in faiz indiriminin güncel yansımasını dün piyasalardan izledik. Doların fiyatı ucuzladı. Borsa coştu. Önemli olan faiz indirimi kararının orta ve uzun sürede Türk ekonomisini nasıl etkileyeceğidir.
Dolar ucuzlayacak
(1) FED`in faiz indirimi ABD`de ve diğer ülkelerde konut (mortgage) sorunundan kaynaklanan dalgalanmayı önler, kredi kuruluşlarını ve piyasalarını rahatlatırsa, bu bizim yararımızadır. Yılda 35 milyar dolara ulaşan cari açığımızı (döviz açığımızı) kazasız belasız kapatmaya devam edebiliriz.
(2) FED`in faiz indirimi ABD`de ve dolayısıyla AB ülkelerin de olası durgunluk tehlikesini önlerse, bu bizim yararımızadır. Biz ihracatı sürdürmek zorundayız. Durgunluk, ihracatımızı köstekler.
(3) Orta dönemde doların euro karşısında değer kaybetmesi ve Türkiye`ye döviz girişinin eski çizgide devam etmesi, dolar fiyatının daha da ucuzlamasına yol açabilir. Ucuz dolar ihracat artışını sınırlar, ithalatı coşturmaya devam eder.
(4) Genel olarak dünya ekonomisinin sorunsuz olması, dünya ekonomisinde durgunluğun ortaya çıkmaması bizim yararımızadır. Bizim için şu günlerde endişe edilecek en önemli gelişme petrol fiyatlarındaki tırmanıştır.