Petrol piyasaları Irak'ı fiyatlamaya devam eder mi?

IŞİD'in 10 Haziran'da Musul'un kontrolünü ele geçirmesi ile, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) ikinci büyük üreticisi konumundaki Irak'ın petrol üretimine yönelik endişeler boy gösterdi.

Musul'un düştüğü günlerde, bir de Ukrayna Rusya arasındaki soğuyan tansiyonun bir Ukrayna helikopterinin düşürülmesi ile tekrar gerilmesi, petrol fiyatları açısından itici güç olabilecek bütün koşulların sağlanmış olmasına neden oldu. BloombergHT.com'dan Fırat Taşvur'un haberine göre; böylece Avrupa gösterge petrolü Brent'i 9 ayın zirvesine taşıyan süreç başladı.

Analist görüşleri

Zirve noktalarının görüldüğü 19-20 Haziran tarihlerine kadar yaşanan yükseliş, son 1 haftada endişelerin yavaş yavaş dinmesi ile aşağı yönlü bir trende dönüştü. Analistler tarafından bu düşüşün sebebi olarak olayların güney bölgelere, Basra'ya sıçramaması olarak gösteriliyor.

DÖVİZ KURLARINDAKİ SON DURUM İÇİN TIKLAYIN...

Bloomberg HT Emtia Analisti Ateşan Aybars, Irak'ta petrol üretiminin 4'te 3'ünü oluşturan güney bölgelerdeki tesislerde hiçbir aksama olmadığını, aksine ihracatın arttığını söyleyerek, "Arz yönlü endişelerin aşırı olduğu anlaşılmaya başladı" dedi. Aybars ayrıca, Ukrayna ve Rus yanlısı ayrılıkçıların geçici de olsa ateşkes konusunda uzlaşmasının fiyatları aşağı çeken bir başka faktör olduğu görüşünde.

Bundan sonra ne olur?

Fiyatlar geçtiğimiz hafta başlayan düşüş ile Brent cephesinde 112, WTI cephesinde ise 105 dolarlara kadar çekilse de, bazı analistler Irak'taki büyük çapta olumsuz bir gelişme olmasının fiyatları tekrar yukarı itebileceği konusunda temkinli olunmasını söylüyor.

Energy Aspects Ltd.'nin Şef Petrol Piyasaları Analisti Amrita Sen, geçen hafta yaptığı yorumda, "Görünürde olayların ciddi biçimde büyüme göstermemesine ve şu ana kadar üretimdeki kayıpların oldukça düşük olmasına rağmen, Irak hala herkesin dilinde" ifadelerini kullanarak piyasayı uyarmıştı.

HSBC Holdings Plc ekonomistlerin Karen Ward ise yine geçtiğimiz hafta, 115 doların üzerindeki Brent petrolün varil fiyatının daha önce görüldüğü dönemlerde şirket karlarını kısarak büyümeye olumsuz etkide bulunduğunu, bu seviyelerin kalıcı olması durumunda "Küresel ekonomi için kötü haber" olacağını vurguladı.

Diğer taraftan olayların daha fazla kızışmaması ve mevcut durumun sürmesi ya da daha da hafiflemesi durumunda yaşanabilecek olan geri çekilmenin boyutu da artabilir. Bu doğrultuda Ateşan Aybars, "WTI fiyatının 104.30 dolar/varil desteği altında işlem görmesi satış baskısını artırır ve düzeltme sürecini 100 dolar/varil altına kadar çekebilir" yorumunu yapıyor.

Sonuç olarak petrol fiyatlarındaki Irak kaynaklı ve aşırıya kaçtığı düşünülen yükseliş, son dönemde yeni bir "büyük" olay yaşanmaması ve Irak üretiminin olaylardan olumsuz etkilenmemesi ile, yerini fiyatların tekrar normal seviyelere çekilişine bırakıyor. Genel görüş; olayların güney bölgelere yani Basra'ya sıçramaması durumunda Irak sebepli yeni bir yukarı yönlü tırmanış olmayacağı yönünde.