Özel sektör yatırımı azalırken büyümeye ihracat ve kamu dopingi
2014 yılı birinci çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla %4,3’lük artışla 29 210 Milyon TL oldu
Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2014 yılı birinci çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla %4,3’lük artışla 29 210 Milyon TL oldu. 2013'ün son çeyreğinde Türkiye ekonomisi yüzde 4,4 büyümüştü.
Fercan Yalınkılıç
bigpara.hurriyet.com.tr
Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH 2014 yılı birinci çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,4’lük artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki çeyreğe göre %1,7 oldu.
Verinin ardından Borsa İstanbul 100 Endeksi günün en yüksek seviyesi olan 81167 puana yükseldi. Dünkü kapanışa göre prim yüzde 0,5 civarında oldu.
Dolar kuru da günün en yüksek seviyesi olan 2,0928'ten hafif gerileyerek 2,09'a çekildi.
İHRACATTA CİDDİ ARTIŞ VAR, KAMU HARCAMALARI YÜKSEK
Mal ve hizmet ihracatı değeri 2014 yılı birinci çeyreğinde cari fiyatlarla %35,9’luk artışla 115 275 Milyon TL, sabit fiyatlarla %11,4’lük artışla 8 055 Milyon TL oldu.
Burganbank Başekonomisti Haluk Bürümcekçi ihracattaki artışın nedenini Avrupa Birliği'ndeki ekonomik düzelme olarak gösterdi. "Resesyondan çıkan ve ekonomik düzelme yaşayan AB, ihracatı destekledi," dedi.
Tüik verilerine göre 2013'te Türkiye ihracatının yüzde 41'ini 63 milyar dolarla Avrupa Birliği'ne gerçekleştirdi.
BÜYÜMENİN ÖNEMLİ DETAYLARI
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi BETAM'ın büyümeyle ilgili raporunda tüketimin ve özel sektör yatırımının azaldığına dikkat çekildi. "İlk çeyrekte dış talepteki güçlü artışların aksine iç talepte daralma gerçekleşti. Tüketim yüzde 0,5 azaldı ve büyümeyi 0,4 yüzde puan aşağıya çekti. Aynı dönemde stoklar da azalarak, büyümeyi 0,7 yüzde puan azalttı. Özel kesim yatırımları yüzde 2,8 oranında azaldı ve büyümeyi 0,5 yüzde puan eksiltti"
BETAM ayrıca son 2 yıldır kamu harcamalarının büyümeyi desteklediğine de dikkat çekti. "Son iki yıldır kamu harcamaları büyümeye önemli ölçüde katkı yapıyor. 2012 yılında kamu harcamaları büyümeye yüzde 1,0, 2013 yılında ise yüzde 1,6 katkı yapmıştı. Birinci çeyrekte kamu harcamaları geçen yılın son çeyreğine göre yüzde 4,8 oranında artarak büyümeye 0,8 yüzde puan katkıda bulundu. Bu katkının 0,4 puanı kamu mal ve hizmet alımından, 0,35 puanı ise makine-teçhizat alımlarından kaynaklandı. Kamu inşaat harcamaları ise azalarak negatif katkı yaptı. Düşük büyüme döneminde kamunun harcamalarını düzenli olarak artırarak büyümeye katkı yapmaya devam ettiğini görüyoruz."
EKONOMİ BAKANINDAN YİNE FAİZ İNDİRİMİ VURGUSU
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi Merkez Bankası'nın faizi indirerek, değerli liranın ihracat üstünde baskı oluşturmasını engellemesini istedi."
"Avrupa Merkez Bankası'nın faizde almış olduğu adım, Türkiye için son derece önemli. 2015 yılında Fed'in faiz arttırımına gidebileceği kararı, Türkiye'de faizlerin aşağı doğru gitmesinin önündeki zorluk, mazeret oluşturuyordu. Dolayısıyla bu açıklama Türkiye için çok büyük bir avantaj yarattı. Avrupa Merkez Bankası'nın bu açıklamasıyla Türkiye, finansal anlamla çok rahatlayan bir ülke oldu. Bu Türkiye'ye yoğun bir şekilde para akışının sağlanmasıyla, TL'nin aşırı değerlenmesi riskini de beraberinde getiriyor. Biz, TL'nin bu seviyelerini son derece uygun olarak görüyoruz. TL'nin aşırı değerlenmesini, ihracatın üzerinde bir risk olarak görüyoruz. Böyle bir riski hiç istemiyoruz."
DİĞER SEKTÖRLER
Devletin nihai tüketim harcaması değeri 2014 yılı birinci çeyreğinde cari fiyatlarla %22,1’lik artışla 62 740 Milyon TL, sabit fiyatlarla %8,6’lık artışla 3 106 Milyon TL oldu.
Hanehalklarının nihai tüketim harcamalarının değeri 2014 yılı birinci çeyreğinde cari fiyatlarla %9,0’lık artışla 286 269 Milyon TL, sabit fiyatlarla %2,9’luk artışla 20 208 Milyon TL oldu.
Gayri safi sabit sermaye oluşumu değeri 2014 yılı birinci çeyreğinde cari fiyatlarla %14,8’lik artışla 87 344 Milyon TL, sabit fiyatlarla %0,5’lik azalışla 7 062 Milyon TL oldu.
Mal ve hizmet ithalat değeri 2014 yılı birinci çeyreğinde cari fiyatlarla %21,8’lik artışla 134 343 Milyon TL, sabit fiyatlarla %0,8’lik artışla 8 314 Milyon TL oldu.
VERİ SONRASI DOLAR KURUNDA GÖRÜNÜM
XTB Broker'dan Alev Şahin veri sonrası dolar kurundaki teknik görünümü şu ifadelerle yorumladı: " Türk Lirasının Amerikan Dolarına karşı bir miktar değer kaybettiğini söyleyebiliriz. Veri sonrası USDTRY paritesi 2.0932 seviyesine kadar yükseldi. Tepkinin devam edebilmesi için 2.0940 direncinin önemli olduğunu ifade edebiliriz. Bu seviyenin aşılması sonrası parite 2.0968 seviyesine kadar yükselebilir. Destek olarak ise 2.0880 ve kritik seviye olan 2.0850 takip edilebilir. "
SEKTÖRLERİN BÜYÜMEYE KATKISI
Meksa Yatırım Stratejisti ve bigpara.hurriyet.com.tr yazarı Zeynel Balcı büyümeye sektörlerin ne kadar etkisi olduğunu derledi.