MB dövize müdahale eder mi?

Merkez Bankası kendisinden bekleneni yaptı ve döviz alım ihalelerindeki günlük döviz alım miktarını artırdı. Buna göre en yüksek alım miktarı 15 milyon dolardan 40 milyon dolara ve ihalede Merkez Bankası`nın kullanabileceği ek alım opsiyonunun miktarı ise 30 milyon dolardan 80 milyon dolara çıkarıldı. Bu şu demek: Bundan sonra Merkez Bankası piyasadan daha fazla döviz çekmeyi hedefliyor.

Servet Yıldırım / REFERANS GAZETESİ

Neden böyle bir değişikliğe gitti? Çünkü seçimlerin ardından oluşan iyimserlik ortamında ülkeye döviz girişlerinde hızlanma bekliyor. Aynı şekilde vatandaşlarda değişen algılama nedeniyle 2001 krizinden bu yana biriktirdikleri döviz tevdiat hesaplarını bozmasalar bile yeni döviz tevdiat hesapları açtırmaktan vazgeçebilirler. 

Rezerv artırılacakMadem böylesi bir döviz girişi olacak o zaman Merkez Bankası açısından döviz rezervlerini artırmak için uygun bir zaman ortaya çıkıyor. Tabii burada Merkez Bankası`nın bir varsayımı var, o da döviz girişlerinin arkasındaki önemli nedenlerden biri olan olumlu yurtdışı koşullarında bir değişiklik olmayacağı. Eğer bu süreçte dışarıdan bir şok gelmesi halinde Merkez Bankası döviz almak bir yana döviz satmak zorunda bile kalabilir.

Dün Merkez Bankası açıklamasının ardından ilginç bir gelişme oldu ve döviz fiyatları gerilemeye başladı. Aynı ilginçliği daha önceki benzer açıklamalar sırasında da yaşamıştık. Oysa normalde bir Merkez Bankası piyasadan daha fazla döviz çekeceğini açıkladığında bu dövizin değerinin yükseltici bir etki yapar, çünkü bir mal olan dövizin talebi artmış olacaktır.

Ama bizde Merkez Bankası`nın ihaleler yoluyla alım miktarını artıracağını açıklaması doğrudan müdaheleyi en azından şimdilik yapmayacağı olarak yorumlandığı için pozisyon açmayı düşünenleri cesaretlendiriyor. Oysa Merkez Bankası`nın ihalelerle ilgili açıklamasından doğrudan ihale yapmayacağı anlamını çıkarmak teknik olarak mümkün değil. Biliyoruz ki Merkez Bankası geçmişte ihalelerle alım yaptığı sırada doğrudan müdaheleyi denediği de olmuştu.

Doğrudan müdahale gelir

Günlük alım ihalelerinde miktarın artırılmasının döviz fiyatlarındaki gerilemeyi hemen kesmesi beklenmiyor. Eğer dışarıdaki hava değişmez ve içeride cumhurbaşkanlığı krize dönüşmezse döviz girişlerinin devam etmesi mümkündür. Dövize yatırım yapanların uzun bir süredir zarar etmesi tasarruf sahiplerinin eski birikimlerini bozdurabilir, bozdurmasa bile bundan sonra yeni birikimleriyle döviz almayacaklardır. Bu durumda eğer Türk lirasındaki değerlenme Merkez Bankası`nı rahatsız ediyorsa başka bir şeyler yapması gerekiyor.

Ama Merkez Bankası yıllardır aynı söylemi koruyor ve dövizin fiyatı ile ilgili olmadığını ve onun sorununun döviz piyasasındaki aşırı oynaklıklar olduğunu söylüyor. O halde biz de konuyu oynaklık çerçevesinde ele alalım ve diyelim ki, "Bu durumda eğer Türk lirasındaki oynaklık Merkez Bankası`nı rahatsız ediyorsa başka bir şeyler yapması gerekiyor.” Ne yapabilir? Doğrudan müdahale bir yol. Bunu yapmaya her ne kadar istekli görünmese de ben önümüzdeki gün ya da haftalarda müdahale gelebileceğini düşünüyorum.

Faizde erken idirim zor

Merkez Bankası`nın döviz alımları karşılığında piyasayı verdiği Türk liralarını çekebilmek için daha önce gecelik vadelerle yaptığı operasyonları şimdi 90 güne varan vadelerde yapabiliyor olması müdahalelerin enflasyonist etkisinden korunma yolunda Merkez Bankası`na yardımcı oluyor.

Diğer yol ise şu anda yurtdışından döviz çekiminde bir mıknatıs rolü oynayan yüksek faizlerin aşağı indirilmesi. Geçen hafta faiz indirimi için olası zamanı yılın son çeyreği olarak açıklayarak bir anlamda kendisini bağlayan Merkez Bankası`nın enflasyonda orta vadeli hedefler konusunda emin olmadan bu takvimi öne kaydırması zor görünüyor.