Koç`tan çocuklarına `Orta hayat sürün` tavsiyesi
Serginin açılışına Koç Ailesi`nin yanı sıra sanat ve iş dünyasından da ilgi büyüktü. Can Dündar`ın Doç. Dr. Güven Sargın ve Doç. Dr. Ayşen Savaş ile hazırladığı sergi, Cumhuriyet Çınarı olarak anılan işadamı Vehbi Koç`un yaşam öyküsüyle birlikte dönem Türkiye`sinin sosyal, siyasal ve ekonomik durumundan da kesitler sunuyor. Seneler sonra, `O yıllarda her dükkân açan Türk başka bir şey bilmeyip bakkallıktan işe başladığı için, biz de bakkallıktan başladık` diye anlattığı küçük bir bakkal dükkânından Koç Topluluğu`nu bugünlere taşıyan Vehbi Koç, bu sergi ve kitapla yaşatılarak genç kuşaklara anlatılıyor.
Vasiyetini çeyrek asır önce yazdı
1996 yılında 95 yaşında vefat eden işadamı Vehbi Koç, Bu sene aşağı yukarı aynı yaşta olan birçok iş ve aile dostum ebediyete intikal etti. Aklım başımdayken vasiyetimi yazıp, aynen tatbikini istiyorum diyerek, ölümünden tam çeyrek asır önce, 72 yaşında vasiyetnamesini hazırlamış. Can Dündar tarafından hazırlanan `Özel Arşivinden Belgeler ve Anılarıyla Vehbi Koç, 1961-1976` adlı kitabın yeni yayınlanan ikinci cildinde yer alan vasiyetnamede Vehbi Koç, çocuklarına öncelikle Aranızda birlik ve beraberlik olduğu takdirde hiçbir kuvvet bu müesseseyi yıkamaz. Birbirinize düşerseniz memleket için zararlı, sizler için felaket olur mesajını veriyor.
Vehbi Koç, Koç müessesesinin Türk ekonomisindeki yerinin muhafazası ve ilelebet ayakta durması, Türk milletine faydalı olması en büyük dileğimdir. Bu sebeple şimdiye kadar düşünebildiğim birçok hukuki tedbirler alınmıştır. Bu ahenk devam ederse müessese yaşar, ileri gider; devam etmezse, iş müteessir olur, müessese geriler görüşlerine yer veriyor.
Vehbi Koç, 15 Kasım 1972`de yeni emekli olan, 12 Mart`ın Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç Paşa`ya bir otomobil hediye etmeyi düşündüğünü, Paşa`nın kendisiyle görüşmesinde Kendim, karım otomobil kullanmayı bilmiyoruz. Şoför tutacak halimiz yok diyerek teklifini kabul etmediğini notlarında dile getirmiş.
Vehbi Koç, o dönemde yaptığı konuşmayı da şöyle anlatıyor: Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç Paşa`nın emekliye ayrılması kararlaştırıldıktan sonra, 1960`dan ayrılacağı güne kadar demokrasinin yaşaması için gösterdiği büyük çabalarla memlekete büyük hizmetlerde bulunduğuna kani olarak kendisine bir otomobil hediye etmeyi düşünmüş ve bir mektup hazırlamıştım. Sonra acaba bunun nasıl karşılanacağı hususunda tereddüde düşmüş ve mevzuu akrabam olan Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fuat Bayramoğlu`na açmıştım.
Paşa otomobil teklifini reddetmiş
Vehbi Koç, notlarını şöyle sürdürüyor: Kendisi tarafından Cumhurbaşkanı`na sorulmasında bir mahzur olmadığını söylemesi üzerine yazdığım mektubun bir suretini Fuat Bey`e verdim. Cumhurbaşkanı`nın müspet karşıladığını, Tağmaç Paşa ile bu hususta görüşeceğini ve neticeyi bildireceğini bana Fuat Bey söyledi. İki gün sonra gelen bir telefonla Paşa`nın bunu müspet karşıladığını söylemesi üzerine Tağmaç Paşa`ya Rahmi Koç`u otomobil kataloglarıyla birlikte gönderdim ve ziyaret talebimi ilettim.
Paşa, kendisini ziyaret eden Vehbi Koç`a ise şu yanıtı verir: Bu teklifi bana yapmakla beni son derece memnun ettiniz. Kendim, karım otomobil kullanmayı bilmiyoruz. Şoför tutacak halimiz yok. Arabayı alınca iki oğlum var, bunlar kullanacaklar, bana bir faydası olmayacak. Onun için hediye ettiğiniz arabayı alamayacağım. Otobüse, dolmuşa biniyorum, tanıyan oluyor, yerini bana veriyor veya hiç tanıdık olmuyor, itiliyorum. Bundan da çok sıkılıyorum. Polisten, ordudan, bazen lazım oldukça araba veriyorlar, o da muvakkat oluyor. Başka memleketlerin genelkurmay başkanları ayrılır ayrılmaz çeşitli vazifeler veriyorlar, bizde bu yok. Bize de pekala bir şey yapılabilirdi, ama bu memlekette olmuyor.