Forex piyasasıyla ilgili önemli karar

Bireysel yatırımcıların yüksek kaldıraca dayalı risk almalarını ve düşük tutarlı tasarruflar için yüksek kaldıracın yol açacağı muhtemel mağduriyetleri önlemek amacıyla kaldıraçlı işlemlerde 1'e 100 olarak uygulanan oran 1'e 10 olarak değiştirildi.

Aracı kurumların gelirlerinin yaklaşık yüzde 40'ı kaldıraçlı işlemlerden gelirken; düzenlemenin aracı kurumların gelirlerini, özellikle de sadece bu alanda faaliyet gösterenlerin faaliyetlerini olumsuz etkilemesi bekleniyor. Konu ile ilgili "Yatırım hizmetleri ve faaliyetleri ile yan hizmetlere ilişkin esaslar hakkında tebliğde kaldıraç oranına ilişkin düzenlemeler" Resmi Gazete'de bugün yayımlanarak yürürlüğe girdi.

TSPB verilerine göre Ekim 2016 itibariyle 88 aracı kurum bulunuyor. 2016 yılı 9 aylık verilere göre, aracı kurumların toplam aracılık gelirleri 1.1 milyar TL olurken bunun yüzde 45'ini hisse, yüzde 38'ini ise kaldıraçlı işlemler oluşturdu.

Kurdaki dalgalanmalara duyarlı olan ve son dönemde geliri giderek azalan kaldıraçlı alım satım işlemleri 2011 Ağustos ayından itibaren Sermaye Piyasası Kurulu'nun düzenlemelerine tabii olmaya başlamıştı.

TSPB verilerine göre 2016 yılı dokuzuncu ay itibariyle foreks piyasasında 2.96 trilyon dolar işlem hacmi gerçekleşti. 2016 dokuzuncu ay itibariyle aracı kurumların 43'ü kaldıraçlı işlemler piyasasında faaliyet gösteriyordu.

Sermaye Piyasası Kurulu'nun internet sitesinde yer alan açıklamada, "Yapılan değişiklik ile kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin azami kaldıraç oranı 100:1’den 10:1’e düşürülmüş ve ayrıca işlemlere başlayabilmek için asgari 50,000 TL veya muadili döviz tutarında başlangıç teminatı yatırılması zorunluluğu getirilmiştir" denildi.

"BUNLAR BİZİM İÇİN ŞANSTI"

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği Genel Sekreteri İlkay Arıkan Reuters'ın sorusu üzerine yaptığı açıklamada, kaldıraçlı işlemlerin SPK düzenlemesinin ardından aracı kurumlar için önemli gelir kaynağı haline geldiğine işaret ederek, "Bunlar bizim için şanstı aslında... Konsolide olup kapanacak kurumlar bu işlemler sayesinde ayakta kalmıştı. Bundan sonra ya hisse ya da tahvile girecekler başka işleme bakacaklar ya da kapanacaklar" dedi.

Arıkan, son düzenlemeden önce teminatın 1'e 100 olduğunu ve bunun için 20,000 TL teminat gerektiğini; 20,000 TL'nin altında açılırsa o zaman teminat oranının 1'e 50 olarak işlem gördüğünü hatırlattı.

Arıkan, "Kaldıraçlı işlem yapan aracı kurumların 15'inin asıl işi foreks. Bu nedenle bu kurumların gelirlerinde ciddi bir daralmaya yol açar ve olumsuz etkiler" diye konuştu.

TSPB verilerine göre, aracı kurumlar toplam işlemlerinden 2016'nın ilk dokuz ayı itibarıyla 284 milyon TL net kar sağlamışlardı ancak bu önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21.5 düşüşe işaret ediyordu.

BİRAZ SERT BİR GERİ ÇEKİLME OLDU

Turkish Yatırım Genel Müdürü Berra Doğaner, yapılan düzenlemelerle ilgili değerlendirmesinde, "Biraz sert bir geri çekilme oldu. Bu işlemleri yapmak isteyen yatırımcılar tahmin ediyorum tekrar yurtdışında merdiven altı tabir edilen, düzenleme öncesi döneme geri gidiş gibi düşünüyorum. Düzenleyici otoritenin bakış açısını anlıyorum, her taraftan çok şikayet gidiyordu" dedi ve ekledi:

"Ama düzenleme öncesi şikayetlerle karşılaştırılarak değerlendirilirse bu düzenleme eskiye göre mağduriyetleri azaltmıştı...(Düzenlemeler) aracı kuruluşların gelirlerinde azalma ve bir miktar istihdam kaybına sebep olur."

Doğaner, ayrıca son dönemde SPK'nın aldığı bazı önlemlerle kayıp kazanç oranının düşmeye başladığını ve bir süre sonra 50/50 olmasının beklendiğini belirterek, biraz daha beklenmesinin daha iyi olabileceğini vurguladı.

Kayıpların sadece kaldıraçlı işlemlerdeki risklerden kaynaklanmadığını da belirten Doğaner, "Dolar/TL'deki volatilite yüzünden 20/80 oldu kayıp kazanç oranı, yani tek başına kaldıraç etkilemiyor" diye konuştu.

Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli de düzenlemelerin spekülatif amaçlı ve bireysel işlemleri caydırırken, hedge amacıyla kurumsal kullanıma herhangi bir kısıtlama getirmediğine dikkat çekti.

Değişiklikle, ayrıca işlemlere başlayabilmek için asgari 50,000 TL veya muadili döviz tutarında başlangıç teminatı yatırılması zorunluluğu getirildi.

Duyuruya göre, 1:10 kaldıraç uygulaması ve 50,000 TL başlangıç teminatı bulundurma yükümlülüğü bugün itibariyle yürürlüğe girecek. Aracı kurumlar nezdindeki mevcut açık pozisyonların yeni düzenlemeyle uyumlu hale getirilmesi için 45 gün geçiş süresi verildi.