Faizsiz dönem!

İnşaat sektöründeki durgunluk müteahhitlik firmalarını bankalardan ucuz kredi ile satışa zorluyor.

Yıllık maliyet oranlarının yüzde 30’ları aştığı banka kredilerine nazaran, bazı projelerden 30 aya kadar faizsiz ev almak mümkün... İnşaat sektöründe yaşanan durgunluk, fiyatlardan sonra fonlama maliyetlerini de etkilemeye başladı. Yeni proje sayısının düştüğü sektörde stokların eritilebilmesi amacıyla firmalar farklı finansman modelleri ile sıkıntıyı aşmaya çalışıyor. Yükselen faizlerin de iyice sıkıştırdığı firmalar ellerindekini satabilmek için bankalardan daha ucuza kredi faizi uygulamaya başladı.

2007 yılını 31 milyar YTL ile kapatan konut kredileri, 2008’in ilk yansında 36 milyar YTL’nin üstüne çıktı. Faizler yüzde 1.30 civarındayken aylık 1 milyar YTL büyüyen konut kredileri faizler yüzde 1.60’ın üstüne çıktığında daralmaya başladı. Faizlerin aylık yüzde 1.80’lere dayanması ise müteahhitleri yeni çözüm yollan aramaya itti.

Bulunan en etkili çözüm, eski yöntem olan Firma içi ödeme planı oldu. Şimdi inşaat firmaları durgunluğu aşabilmek ve nakit ihtiyaçlarını gidermek için yaptıkları projelerde konut alacak kişilere çok cazip ödeme koşullan sunuyor. Bankalardan elde edilen konut kredilerinde müşteriler yüzde 30 yıllık maliyetle kredi kullanırken, bu oran satışların artmasını amaçlayan inşaat firmaların kendi ödeme planlarında 30 aya kadar vadede sıfır faiz olarak karşımıza çıkıyor. En düşük maliyet oranlarından konut almak için bankaların kapısını çalan bir müşterinin 10 bin YTL kredi kullanması  durumunda bile ödeyeceği 1 yıllık faiz 1,569 YTL. Oysa doğrudan müteahhit firma ile yapılan görüşme sonucunda aynı rakam ve vade için hiçbir faiz ödenmiyor.

5 yıl faiz almayan var

İnşaat firmaları arasında sıfır faizli ev satışlarında en yaygın vade 24 ay. Ancak 30 aya kadar sıfır faiz ile konut alma imkanı sunan projelerin de olduğu görülüyor. BB Yapı tarafından Beylikdüzü’nde gerçekleştirilen ve 2009 Kasım’ında teslim edilecek Bulvar Evleri’nde yüzde 50 peşinat ödendiği taktirde geri kalan ödeme 60 aya kadar sıfır faizle vadelendiriliyor. İnşaat firmalarının temsilcileri banka faizlerinin daha da yükselmesi durumunda genel olarak 24 ay sıfır faiz kullandırmayı tercih eden firmaların vadeleri daha da yukarıya çekmek durumunda kalacağını belirtiyorlar.

Bankada 1.86, müteahhite 1.14 vadelerin uzaması ile müşterilerine vade farkını yansıtan müteahhitlerin faiz oranları 5 yıllık ödemelerde en fazla yüzde 1.14. Oysa aynı vade için bankaların faiz oranı aylık yüzde 1.86’ya çıkıyor. En yükseği bile bankaların 5 yıllık faizli bakiyesine göre yatırımcıya 18 bin YTL kazanç sağlıyor. 100 bin YTL’yi uygun projeden ev almak için müteahhite borçlanan bir müşteri aylık 2 bin 285 YTL, toplamda ise 149 bin 633 YTL ödeme yaparken, aynı rakam aynı vadede banka yolu ile alındığında aylık ödeme 2 bin 780 YTL’ye, toplam ödeme 168 bin 346 YTL’ye çıkıyor.

Balon ödeme de yapılıyor

Kriz döneminde ev satışlarını devam ettirmek ve nakit ihtiyacını gidermek isteyen müteahhitlerin müşteriye sunduğu bir diğer ödeme planı ise balon ödeme. Bu ödeme şekli de son dönemlerde bazı inşaat firmalarının kendi ödeme planlan çerçevesinde yer alıyor. Balon ödeme özellikle sıfır faizle 24 aya kadar kredi kullandıran inşaat firmalarında müşteri talebi oluşursa yapılıyor. Balon ödemede mantık toplam ödemenin bir kısmım 23 aya bölüp sıfır faizden yararlanmak geri kalan ödemeyi ise banka kredisine dönüştürmek isteyen müşterilere olanak sağlamak olarak özetleniyor. Yani 24’üncü taksit borcun geri kalan toplam kısmını ödemek tahüdü ile yapılıyor.

İskonto oranı arttı

Ödeme tablosunu kendi imkanlan ile oluşturan inşaat firmalannda peşin ödemelerde iskonto oranlarının da yükseldiği görülüyor. Daha önce peşin ödemelerde en fazla yüzde 5 iskonto yapan firmalar şimdilerde bu oranı yüzde 10’a çıkarmış durumda. Bu oran sınırlı da olsa bazı firmalarda yüzde 20 YTL kadar çıkıyor. Aplas, Carpiem Diem Evleri’nde, Demir İnşaat Ayışığı projesinde, Gaffaroglu Sunrise projesinde peşin alımlarda yüzde 10 iskonto yapıyor.

Ek masraf da yok

Müteahhit firmaların kendi ödeme planlarını yeniden devreye sokmasının müşteriye sağladığı bir diğer kolaylık ise banka kredilerine göre başvuru belgelerinin daha az olması. Üstelik karşılığında hayat dask ve konut sigortası zorunluluğu bulunmuyor, erken ödeme cezası yok ve üç ay ödenmediği taktirde kanuni takip hızla ilerlemiyor. Ancak buna karşın müteahhit firmalarda vadeler 10 yıla kadar çıkmıyor ve ürün çeşidi az. Bu da uzun vadeli borçlanmalarda ödemede kolaylık yaratılmasına engel oluyor.

(TEKBORSA)