Enflasyon ve faizler nereye gidiyor?
Bigpara Haber
Enflasyon hedeflerinin sadece para politikasının etkisi dışındaki unsurlara bağlı olarak hedeften çok büyük ve uzun süreli sapmalar görülmesi ve orta vadeli hedeflerin anlamsız kalması durumunda hedefte bir revizyon kaçınılmaz gözüküyor.
Baturalp Candemir / REFERANS GAZETESİ
...Politika faizlerinin yılın son çeyreğinin başından itibaren ölçülü olarak indirildiği varsayımı altında enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla,2008 yılı sonunda yüzde 1,5 ile 4,9 arasında (orta noktası 3,2) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Merkez Bankası (MB) Enflasyon Raporu Temmuz 2007 Eylül ayında, Para Politikası Kurulu (PPK) beklenenden önce faiz indirimlerine başlıyor. Enflasyon beklentilerinde bir gerileme olmamasına ve global piyasalardaki dalgalanmalara karşın yapılan indirim, Merkez Bankası`nın kendi enflasyon tahminlerini öne çıkardığını ima ediyor.
...2008 yılının ilk aylarında politika faizlerinin ölçülü olarak indirildiği ve sonrasında bir süre sabit tutulduğu varsayımı altında, enflasyonun 2008 yılı sonunda yüzde 2,5 ile 5,7 arasında (orta noktası 4,1), 2009 yılının üçüncü çeyreğinde ise yüzde 1,7 ile 5,5 (orta noktası 3,6) arasında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. MB Enflasyon Raporu, Ekim 2007
PPK faiz indirimlerine başladıktan bir ay sonra MB tahminlerini yukarı çekiyor. Ancak, yüzde 4`lük hedef yakalanabilir görüldüğü için 2008`de faiz indirimlerinin devam ettiği bir rota çiziliyor.
...gıda ve enerji sektöründeki fiyat artışları varsayımlarımıza kıyasla daha kalıcı olmuştur. Bu gelişmeler,enflasyonun önceki raporlarda görülen düzeyin üzerinde seyretmesine neden olduğu gibi aynı zamanda petrol ve gıda fiyatlarına ilişkin varsayımlarımızın yukarı yönlü güncellenmesi gereğini doğurmuştur. 2008 yılı sonunda enflasyon büyük bir olasılıkla yüzde 4 hedefin üzerinde gerçekleşecektir. Bu çerçevede 2008 yılı sonunda yüzde 4,1 ile yüzde 6,9 arasında (orta nokta 5,5), 2009 yılı sonunda ise yüzde 1,8 ile 5,5 arasında (orta nokta 3,7) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Tahminler üretilirken, 2008 yılında politika faizlerinde sınırlı bir indirim yapılacağı varsayılmıştır... MB Enflasyon Raporu, Ocak 2008
Enerji fiyat ayarlamalarının bu yıla sarkması 2008 tahminlerini, petrol fiyat varsayımının yükseltilmesi de hem 2008, hem de 2009 tahminlerini yukarı çekiyor. Bu gelişmelere bağlı olarak, enflasyonun yüzde 4`lük hedeften uzaklaşmaması için faiz indirimlerine ara verileceği sinyali veriliyor.
Kredibilitenin önemi
Yüzde 4 gibi iddialı bir hedefin belirlenmiş olmasıyla birlikte, 2006 Mayıs-Haziran dalgalanmasının yol açtığı kredibilite kaybını telafi etmek için faizlerin fazlaca yükseltilmek durumunda kalınması, para politikasının manevra alanını oldukça daraltıyor.
Hemen her ülke, artan gıda ve enerji fiyatlarından olumsuz etkileniyorken; enflasyon Euro bölgesinde yüzde 3,2`ye, ABD`de yüzde 4,1`e yükselmişken, hala yüzde 4`lük hedefe sadık kalınmasının haklı nedenleri olabilir: Örneğin, hedefinin yakalanmadığı her yıl hedefin değiştirilmesi kredibilite kaybına yol açabilir; ya da hükümetler rahatlayarak üzerlerine düşenleri yapmaktan kaçınabilir.
Ancak, kısa ve orta vadede kimsenin hedefin yakalanacağına inancı olmadığı bir durumun da pek Merkez Bankası`nın kredibilitesine katkıda bulunduğunu söyleyemeyiz. Ekonomistler, enflasyon hedefinin para politikasının etkileyemediği bazı mal ve hizmet kalemlerine bağlı olarak hedefi aştığı, ya da enflasyondaki gerçek gidişatın çekirdek enflasyon göstergelerine bakarak takip edilebileceği konusunda para otoritesiyle aynı düşünceleri paylaşıyor olabilir. Ancak, enflasyon hedeflemesinde esas önemli olan, her gün onbinlerce kontratın altına imza atanların para otoritesine ve onun orta vadede hedefi yakalayacağına inanması. Aynı manzaraya bakıp iki yıldır hedef yakalanamıyor, bu yılki hedefin yakalanacağına MB de dahil olmak üzere inanan kimse yok; hangi kalem enflasyonu yukarı çekiyorsa, MB o kalemleri dışarıda tutan bir takım endeksler üreterek onlara bakıyor, bu arada TÜFE hep hedefin iki katı civarında demek de mümkün.
Yeni endeks açıklanmıyor
TÜFE`nin içinde para politikasının etkisi olmayan kalemler olduğu bilinmesine karşın, enflasyon hedefinin TÜFE üzerine koymanın gerekçesi, herkes tarafından kolay takip edilebilir olması. Aynı düşünceyle, piyasalardaki karar alıcılardan orta vadeli kontratlarını TÜFE`deki değil de, TÜFE`den gıda, enerji, altın ve tütün fiyatlarının dışlandığı bir endeksten takip etmesini beklememek gerek. MB`nin işlenmiş gıda enflasyonundaki hızlanmanın ardından, ortaya attığı işlenmiş gıda fiyatlarını da dışlayan yeni fiyat endeksini TÜİK açıklamıyor bile.
Enflasyon hedefleri sadece para politikasının etkisi dışındaki unsurlara bağlı olarak hedeften çok büyük ve uzun süreli sapmalar görüleceğinin belirlenmesi ve orta vadeli hedeflerin anlamsız kalması durumunda değişecektir. 2008 Yılında Para ve Kur Politikası 18 Aralık 2007
2008 sonunda yukarıda ifade edilen şekilde bir revizyon bekliyoruz.
Baturalp Candemir / REFERANS GAZETESİ
...Politika faizlerinin yılın son çeyreğinin başından itibaren ölçülü olarak indirildiği varsayımı altında enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla,2008 yılı sonunda yüzde 1,5 ile 4,9 arasında (orta noktası 3,2) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Merkez Bankası (MB) Enflasyon Raporu Temmuz 2007 Eylül ayında, Para Politikası Kurulu (PPK) beklenenden önce faiz indirimlerine başlıyor. Enflasyon beklentilerinde bir gerileme olmamasına ve global piyasalardaki dalgalanmalara karşın yapılan indirim, Merkez Bankası`nın kendi enflasyon tahminlerini öne çıkardığını ima ediyor.
...2008 yılının ilk aylarında politika faizlerinin ölçülü olarak indirildiği ve sonrasında bir süre sabit tutulduğu varsayımı altında, enflasyonun 2008 yılı sonunda yüzde 2,5 ile 5,7 arasında (orta noktası 4,1), 2009 yılının üçüncü çeyreğinde ise yüzde 1,7 ile 5,5 (orta noktası 3,6) arasında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. MB Enflasyon Raporu, Ekim 2007
PPK faiz indirimlerine başladıktan bir ay sonra MB tahminlerini yukarı çekiyor. Ancak, yüzde 4`lük hedef yakalanabilir görüldüğü için 2008`de faiz indirimlerinin devam ettiği bir rota çiziliyor.
...gıda ve enerji sektöründeki fiyat artışları varsayımlarımıza kıyasla daha kalıcı olmuştur. Bu gelişmeler,enflasyonun önceki raporlarda görülen düzeyin üzerinde seyretmesine neden olduğu gibi aynı zamanda petrol ve gıda fiyatlarına ilişkin varsayımlarımızın yukarı yönlü güncellenmesi gereğini doğurmuştur. 2008 yılı sonunda enflasyon büyük bir olasılıkla yüzde 4 hedefin üzerinde gerçekleşecektir. Bu çerçevede 2008 yılı sonunda yüzde 4,1 ile yüzde 6,9 arasında (orta nokta 5,5), 2009 yılı sonunda ise yüzde 1,8 ile 5,5 arasında (orta nokta 3,7) gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Tahminler üretilirken, 2008 yılında politika faizlerinde sınırlı bir indirim yapılacağı varsayılmıştır... MB Enflasyon Raporu, Ocak 2008
Enerji fiyat ayarlamalarının bu yıla sarkması 2008 tahminlerini, petrol fiyat varsayımının yükseltilmesi de hem 2008, hem de 2009 tahminlerini yukarı çekiyor. Bu gelişmelere bağlı olarak, enflasyonun yüzde 4`lük hedeften uzaklaşmaması için faiz indirimlerine ara verileceği sinyali veriliyor.
Kredibilitenin önemi
Yüzde 4 gibi iddialı bir hedefin belirlenmiş olmasıyla birlikte, 2006 Mayıs-Haziran dalgalanmasının yol açtığı kredibilite kaybını telafi etmek için faizlerin fazlaca yükseltilmek durumunda kalınması, para politikasının manevra alanını oldukça daraltıyor.
Hemen her ülke, artan gıda ve enerji fiyatlarından olumsuz etkileniyorken; enflasyon Euro bölgesinde yüzde 3,2`ye, ABD`de yüzde 4,1`e yükselmişken, hala yüzde 4`lük hedefe sadık kalınmasının haklı nedenleri olabilir: Örneğin, hedefinin yakalanmadığı her yıl hedefin değiştirilmesi kredibilite kaybına yol açabilir; ya da hükümetler rahatlayarak üzerlerine düşenleri yapmaktan kaçınabilir.
Ancak, kısa ve orta vadede kimsenin hedefin yakalanacağına inancı olmadığı bir durumun da pek Merkez Bankası`nın kredibilitesine katkıda bulunduğunu söyleyemeyiz. Ekonomistler, enflasyon hedefinin para politikasının etkileyemediği bazı mal ve hizmet kalemlerine bağlı olarak hedefi aştığı, ya da enflasyondaki gerçek gidişatın çekirdek enflasyon göstergelerine bakarak takip edilebileceği konusunda para otoritesiyle aynı düşünceleri paylaşıyor olabilir. Ancak, enflasyon hedeflemesinde esas önemli olan, her gün onbinlerce kontratın altına imza atanların para otoritesine ve onun orta vadede hedefi yakalayacağına inanması. Aynı manzaraya bakıp iki yıldır hedef yakalanamıyor, bu yılki hedefin yakalanacağına MB de dahil olmak üzere inanan kimse yok; hangi kalem enflasyonu yukarı çekiyorsa, MB o kalemleri dışarıda tutan bir takım endeksler üreterek onlara bakıyor, bu arada TÜFE hep hedefin iki katı civarında demek de mümkün.
Yeni endeks açıklanmıyor
TÜFE`nin içinde para politikasının etkisi olmayan kalemler olduğu bilinmesine karşın, enflasyon hedefinin TÜFE üzerine koymanın gerekçesi, herkes tarafından kolay takip edilebilir olması. Aynı düşünceyle, piyasalardaki karar alıcılardan orta vadeli kontratlarını TÜFE`deki değil de, TÜFE`den gıda, enerji, altın ve tütün fiyatlarının dışlandığı bir endeksten takip etmesini beklememek gerek. MB`nin işlenmiş gıda enflasyonundaki hızlanmanın ardından, ortaya attığı işlenmiş gıda fiyatlarını da dışlayan yeni fiyat endeksini TÜİK açıklamıyor bile.
Enflasyon hedefleri sadece para politikasının etkisi dışındaki unsurlara bağlı olarak hedeften çok büyük ve uzun süreli sapmalar görüleceğinin belirlenmesi ve orta vadeli hedeflerin anlamsız kalması durumunda değişecektir. 2008 Yılında Para ve Kur Politikası 18 Aralık 2007
2008 sonunda yukarıda ifade edilen şekilde bir revizyon bekliyoruz.