Enerjide ‘KDV’ oyunu
Bigpara Haber
Enerji Bakanlığı’nın, müfettiş raporları ve Maliye Bakanlığı’nın, ‘otoprodüktörlerle yapılacak enerji alış-verişlerinde ayrı ayrı fatura düzenlenmesi’ uyarısını karşın, ‘Yasaları delerek’ mahsuplaşlama yapmayı sürdürmesi nedeniyle devletin trilyonlarca lira vergi kaybına uğradığı belirlendi. TEDAŞ Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığı, bünyelerinde otprodüktör grubu şirketlerin görevli oldukları bölgede; TEAŞ, TEDAŞ ve bağlı ortaklıklarıyla yaptıkları enerji alış-verişlerinden doğan vergilendirmeyle ilgili bir rapor hazırladı. Müfettişler, otoprdüktör grubu şirketlerle, enerji alı-verişinden doğan borçların karşılıklı olarak silinmesinin ardından kalan miktar üzerinden fatura düzenlenerek KDV tahakkuk ettirilmesi temeline dayanan mahsuplaşma anlayışının yanlış olduğunu belirledi. Raporda, mahsuplaşmanın, iki hükmi şahsiyet arasında bağıtlanan sözleşmelere konulacak hükümleri düzenlediği vurgulandı. Enerji Bakanlığı’nın, mahsuplaxmayla ilgili yönetmeliğinin, başlanğıçta yayımlanan yönetmeliğin uygulanmasında karşılaşılan bir takım teknik sorunların aşılması amacıyla çıkarıldığı anımsatıldı.
Bakanlık, vergi konusunda düzenleme yapamaz: Söz konusu değişikliğin, hangi amaçla yapılmış olursa olsun, Türk vergi mevzuatına etkisi olamayacağı vurgulanan raporda, ‘Çünkü Enerji Bakanlığı’nın, Maliye Bakanlığı’nın görev ve yetki alanlarına giren konularda bir düzenleme yapma yetkisi bulunmamaktadır’ dendi. Enerji Bakanlığı’nın, vergi konularında değil düzenleme yapma, yorum yetkisi bile bulunmadığına işaret eden müfettişler, şu uyarılarda bulundular: ‘Bu nedenle, burada bazen aynı bazen farklı birim fiyatalrla değerlendirilen enerji alış-verişlerinde bazen üreticinin, azen de alıcının haksız yere mağduriyetini önlemek için, aralarındaki alış-verişlerde yapacakları mahsıplaşmada TL’yi değil kilovatsaatı esas almaları gerektiği konusundaki bir düzenlemenin TEDAŞ ve bağlı ortaklıkları tarafından yanlış yorumlanarak, mahsuplaşma sonucu kalan miktarın fatura edilerek buna göre KDV tahakkuk ettirilmesi şeklindeki uygulamanın KDV Yasası’na ve KDV Genel Tebliği’nde yer alan hükümleri kesinlikle aykırıdır.’ Müfettişler, özellikle mahsuplaşılan enerji bedelinin farklılık arz ettiği durumlarda KDV kaybına neden olduğu; ileride TEDAŞ aleyhine doğması olası sorunların önlenmesi amacıyla otoprodüktörlerle yapılan alış-verişlerde her türlü hükmi şahsiyetin teslimleri için ayrı ayrı fatura kesilip kesilmemesinin gerekip gerekmediği konusunda Maliye Bakanlığı’ndan mukteza alınmasını istediler.
Maliye Bakanlığı: ‘Ayrı ayrı fatura düzenleyin’
Müfettişlerin bu talebi üzerine mukteza alınan Maliye bakanlığı, ‘Şirketler arasındaki enerji alış-verişlerinin trampa kapsamında sayılarak iki ayrı teslim hükmünde değerlendirilmesi’ gerektiğine dikkat çekti. Maliye Bakanlığı, elektrik teslimleri için teslim bedellerinin tamamı dikkate alınarak karşılıklı olarak fatura düzenlenmesi konusunda uyardı. TEDAŞ, Maliye Bakanlığı’nın uyarısı üzerine yayımladığı 420 sayılı talimatla, enerji alış-verişlerinde devleti zaarra sokan mahsuplaşma sisteminin terk edilerek, karşılıklı fatura düzenlenmesini istedi.
Otoprodüktör lobisi devrede: Bu sürede boş durmayan otoprodüktör lobisinin de etkisiyle Enerji Bakanlığı, Maliye Bakanlığı’nın uyarısını ‘hiçe sayıp”: KDV Yasası’nı ‘delerek’, 5 Temmuz 2000 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve özel sektöre elektrik üretim ve iletim olanağı sunan yönetmelikle bir değişiklik yaptı. Otoprodüktör grubu şirketlerin; TEAŞ ve TEDAŞ ile enerji alışverişlerinde, Maliye Bakanlığı ve müfettiş raporlarının uyarılarına ‘çalım atılarak’ mahsuplaşma yapılması öngörülen değişiklikte, ‘Mahsuplaşılan enerji için taraflar bakanlıkça belirlenen otoprodüktör enerji satış fiyatı üzerinden karşılıklı olarak fatura düzenler’ hükmü getirildi. Yönetmelik değişikliğinin ardından TEDAŞ, 27 Temmuz 2000 tarihinde 2080 sayılı talimatı yayımladı. Talimatta, otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarıyla mahsuplaşma yapılması, kalan bedelin fatura olarak düzenlenmesi istendi.
Tarifeler yönetmeliği’nde zararını düzenleme: Değişiklikle, mahsuplaşmalarda Bakanlıkça saptanan ‘sabit bir enerji bedelinin’ uygulanmasının öngörülmesi, alınan ve verilen enerjinin üç zamanlı sayaçlara göre yapılmasını ve pik saatlerde kullanılan elektriğe daha yüksek fiyat uygulanmasını öngören tarifeler yönetmeliğinin TEDAŞ ayelhine bozulmasına neden oldu. Çünkü, pik saat olarak kabul edilen 06.00-17.00 arasında kullanılan elektriğin kilovatsaati 54 bin lira yerine, bakanlığın belirlediği yaklaşık 31 bin liralık sabit ücretten hesaplanması nedeniyle, kilovatsaat başına TEDAŞ 23 bin lira zarar etmeye başladı. TEDAŞ söz konusu kayba uğrarken, devlette, KDV Yasası’na ve KDV Genel Tebliğine aykırı olarak yapılan bu düzenlemeyle birlikte önemli bir vergi kaybına uğradı. Müfettişlerin hesaplamasına göre TEDAŞ, alış-verişlerde ayrı ayrı fatura düzenlenmesini öngören 420 sayılı talimata göre, yüzde 17 KDV ve toplam enerji bedelinin üzerinden tahsil edilen yüzde 1’lik Belediye tüketim vergisiyle birlikte aylık 190 milyar lira aldığı bir otoprodüktörden, 2080 sayılı talimat çerçevesinde yalnızca 170 milyon lira almaya başladı. Türkiye, genelinde 40’a yakın otoprodüktör bulunduğunu belirten yetkililer, vregi ve sabit ücretten doğan kaybın yaklaşık 200 trilyon dolayında olduğunu hesaplıyorlar. Otoprodüktörlerin özellikle İstanbul, İzmit, Adapazarı, Ege ve İç Anadolu’da yoğunlaştığına dikkat çeken Enerji Bakanlığı yetkilileri, Bakanlığın, KDV Yasası’nı ‘delerek’ yürüttüğü bu uygulamanın, dağıtım şebekelerinin işletme haklarını alacak şirketlere büyük finansal darbe vuracağı uyarısında bulunuluyor. Bakanlık yetkilileri, Maliye bakanlığı gelirler genel müdürlüğü’nün yapacağı incelemede konunun ortaya çıkması durumunda TEDAŞ’ın, ceza almasına kesin gözüyle bakılıyor. (ANKA)
Bakanlık, vergi konusunda düzenleme yapamaz: Söz konusu değişikliğin, hangi amaçla yapılmış olursa olsun, Türk vergi mevzuatına etkisi olamayacağı vurgulanan raporda, ‘Çünkü Enerji Bakanlığı’nın, Maliye Bakanlığı’nın görev ve yetki alanlarına giren konularda bir düzenleme yapma yetkisi bulunmamaktadır’ dendi. Enerji Bakanlığı’nın, vergi konularında değil düzenleme yapma, yorum yetkisi bile bulunmadığına işaret eden müfettişler, şu uyarılarda bulundular: ‘Bu nedenle, burada bazen aynı bazen farklı birim fiyatalrla değerlendirilen enerji alış-verişlerinde bazen üreticinin, azen de alıcının haksız yere mağduriyetini önlemek için, aralarındaki alış-verişlerde yapacakları mahsıplaşmada TL’yi değil kilovatsaatı esas almaları gerektiği konusundaki bir düzenlemenin TEDAŞ ve bağlı ortaklıkları tarafından yanlış yorumlanarak, mahsuplaşma sonucu kalan miktarın fatura edilerek buna göre KDV tahakkuk ettirilmesi şeklindeki uygulamanın KDV Yasası’na ve KDV Genel Tebliği’nde yer alan hükümleri kesinlikle aykırıdır.’ Müfettişler, özellikle mahsuplaşılan enerji bedelinin farklılık arz ettiği durumlarda KDV kaybına neden olduğu; ileride TEDAŞ aleyhine doğması olası sorunların önlenmesi amacıyla otoprodüktörlerle yapılan alış-verişlerde her türlü hükmi şahsiyetin teslimleri için ayrı ayrı fatura kesilip kesilmemesinin gerekip gerekmediği konusunda Maliye Bakanlığı’ndan mukteza alınmasını istediler.
Maliye Bakanlığı: ‘Ayrı ayrı fatura düzenleyin’
Müfettişlerin bu talebi üzerine mukteza alınan Maliye bakanlığı, ‘Şirketler arasındaki enerji alış-verişlerinin trampa kapsamında sayılarak iki ayrı teslim hükmünde değerlendirilmesi’ gerektiğine dikkat çekti. Maliye Bakanlığı, elektrik teslimleri için teslim bedellerinin tamamı dikkate alınarak karşılıklı olarak fatura düzenlenmesi konusunda uyardı. TEDAŞ, Maliye Bakanlığı’nın uyarısı üzerine yayımladığı 420 sayılı talimatla, enerji alış-verişlerinde devleti zaarra sokan mahsuplaşma sisteminin terk edilerek, karşılıklı fatura düzenlenmesini istedi.
Otoprodüktör lobisi devrede: Bu sürede boş durmayan otoprodüktör lobisinin de etkisiyle Enerji Bakanlığı, Maliye Bakanlığı’nın uyarısını ‘hiçe sayıp”: KDV Yasası’nı ‘delerek’, 5 Temmuz 2000 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve özel sektöre elektrik üretim ve iletim olanağı sunan yönetmelikle bir değişiklik yaptı. Otoprodüktör grubu şirketlerin; TEAŞ ve TEDAŞ ile enerji alışverişlerinde, Maliye Bakanlığı ve müfettiş raporlarının uyarılarına ‘çalım atılarak’ mahsuplaşma yapılması öngörülen değişiklikte, ‘Mahsuplaşılan enerji için taraflar bakanlıkça belirlenen otoprodüktör enerji satış fiyatı üzerinden karşılıklı olarak fatura düzenler’ hükmü getirildi. Yönetmelik değişikliğinin ardından TEDAŞ, 27 Temmuz 2000 tarihinde 2080 sayılı talimatı yayımladı. Talimatta, otoprodüktör ve otoprodüktör gruplarıyla mahsuplaşma yapılması, kalan bedelin fatura olarak düzenlenmesi istendi.
Tarifeler yönetmeliği’nde zararını düzenleme: Değişiklikle, mahsuplaşmalarda Bakanlıkça saptanan ‘sabit bir enerji bedelinin’ uygulanmasının öngörülmesi, alınan ve verilen enerjinin üç zamanlı sayaçlara göre yapılmasını ve pik saatlerde kullanılan elektriğe daha yüksek fiyat uygulanmasını öngören tarifeler yönetmeliğinin TEDAŞ ayelhine bozulmasına neden oldu. Çünkü, pik saat olarak kabul edilen 06.00-17.00 arasında kullanılan elektriğin kilovatsaati 54 bin lira yerine, bakanlığın belirlediği yaklaşık 31 bin liralık sabit ücretten hesaplanması nedeniyle, kilovatsaat başına TEDAŞ 23 bin lira zarar etmeye başladı. TEDAŞ söz konusu kayba uğrarken, devlette, KDV Yasası’na ve KDV Genel Tebliğine aykırı olarak yapılan bu düzenlemeyle birlikte önemli bir vergi kaybına uğradı. Müfettişlerin hesaplamasına göre TEDAŞ, alış-verişlerde ayrı ayrı fatura düzenlenmesini öngören 420 sayılı talimata göre, yüzde 17 KDV ve toplam enerji bedelinin üzerinden tahsil edilen yüzde 1’lik Belediye tüketim vergisiyle birlikte aylık 190 milyar lira aldığı bir otoprodüktörden, 2080 sayılı talimat çerçevesinde yalnızca 170 milyon lira almaya başladı. Türkiye, genelinde 40’a yakın otoprodüktör bulunduğunu belirten yetkililer, vregi ve sabit ücretten doğan kaybın yaklaşık 200 trilyon dolayında olduğunu hesaplıyorlar. Otoprodüktörlerin özellikle İstanbul, İzmit, Adapazarı, Ege ve İç Anadolu’da yoğunlaştığına dikkat çeken Enerji Bakanlığı yetkilileri, Bakanlığın, KDV Yasası’nı ‘delerek’ yürüttüğü bu uygulamanın, dağıtım şebekelerinin işletme haklarını alacak şirketlere büyük finansal darbe vuracağı uyarısında bulunuluyor. Bakanlık yetkilileri, Maliye bakanlığı gelirler genel müdürlüğü’nün yapacağı incelemede konunun ortaya çıkması durumunda TEDAŞ’ın, ceza almasına kesin gözüyle bakılıyor. (ANKA)