Dış piyasalar gergin
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftanın son işlem gününde 3.206 puan kayıpla 90.541 puandan kapandı. Bu düşüş borsanın dış piyasaların çekim alanına girdiğinin göstergesiydi. Dış piyasalarda geçtiğimiz aylarda yaşanan iyimserlik havası yerini gergin bir görünüme bıraktı. ABD’deki faiz artışı ve küresel ekonomilerde büyümenin gelecek yıllarda yerini durgunluğa bırakabileceği değerlendirmeleri de dış borsaları olumsuz etkiledi.
İşte Hürriyet gazetesi yazarı Zeynel Balcı'nın yazısı...
Para piyasaları (faiz, döviz) daha sakin görülürken borsada düşüş devam etti. Para piyasalarında Merkez Bankası kararları ve ekonomi yönetiminin son aldığı tedbirlerin etkisi gözlenirken borsa ise dış piyasaların çekim alanına girdi. Geçtiğimiz aylarda dış borsalar yükselirken iç gündem nedeniyle Borsa İstanbul çıkışa uyum sağlayamamış ve düşmüştü. Şimdi ise dış borsalarla birlikte düşüyor. Son iki üç haftadır dikkat çektiğimiz Dow Jones (ABD) ve Dax (Almanya) gibi öncü borsalardaki olası düşüşün iç piyasalara yansıyabileceği öngörümüz gerçeklik kazandı. ABD Merkez Bankası (Fed) faiz artırım ve parasal sıkılaştırma politikası, yükselen tahvil bono faiz oranları, son aylardaki ciddi primlere bağlı kâr satışları, ABD-Çin arasında süren ve diğer ülkelere de bulaşan ticaret savaşları, emtia fiyatlarındaki düşüş, ABD başta olmak üzere küresel ekonomilerdeki büyümenin önümüzdeki yıllarda yerini durgunluğa bırakabileceği yönündeki değerlendirmeler dış borsalara olumsuz etki eden gelişmeler.
EURO AŞINIYOR
JPMorgan’ın “ABD ekonomisinin önümüzdeki iki yılda resesyona girme olasılığı yüzde 50’nin üzerinde” açıklaması dışında diğer tahminlerde önümüzdeki 2-3 yıl için bu yüzdeler 60-80 gibi rakamlara ulaşıyor. Çin’in son ekonomik büyümesi ise yüzde 6.5 ile 2009 yılından bu yana en düşük seviyelere geriledi. Bu bağlamda bir kısmı hariç genelde maden, enerji, tarım, sanayi emtia fiyatlarında düşüş var. Piyasaların olası gelişmeleri önceden satma ve satın alma gibi huyları vardır. Oysa ABD ekonomisi bu dönem güçlü bir büyüme gösteriyor. Petrol fiyatındaki düşüşte 4 Kasım’da İran’a başlayacak ambargodan doğacak boşluğu S. Arabistan ve Rusya’nın doldurmak üzere uzlaşması ve bir parça da ABD dolarının değer kazanmasının etkisi de var. Bu arada İran Rusya’dan müttefik golü de yemiş oluyor. Altın fiyatlarındaki yükselişte ise ‘güvenli liman’ özelliğinin öne çıkmasının önemli payı var. Euro Bölgesi’nde İtalya’nın bütçe sorunu devam ediyor. Avrupa Birliği Komisyonu İtalya bütçesini kabul etmedi. İtalya’nın bilinen yüksek borçluluk ve bankacılık sorunlarının üzerine şimdi de bütçe konusu eklendi. Euro Bölgesi’nde başka sorunlu ülkeler de var elbette. Geçen haftaki Avrupa Merkez Bankası toplantısında faiz ve politika değişikliği yok. Başkan Draghi, faizler 2019 yaz sonuna kadar düşük kalacak, dedi. Buna karşılık ABD’de faizlerin yükseliyor ve yükselecek olması doğal dolara değer kazandırırken Euro’da aşınmaya neden oldu. Çok daha detaya kaçmadan özetleyecek olursak geçtiğimiz aylardaki dış piyasalardaki iyimserlik yerini gergin bir görünüme bırakmış durumda.
İç gündemde ise siyasi gelişmeler, beklendiği üzere faizi sabit tutan Merkez Bankası’nın sonuçları, 2019 bütçesi, yayınlanmaya başlayan 2018 yılı üçüncü çeyrek bilançoları gibi konu başlıkları var. İlk gelen bilançolar genelde iyi sayılır. Ancak faiz ve döviz kurlarındaki sert yükselişin ağustos ayında gerçekleştiğini ve bu aydan itibaren ekonomide yavaşlamanın belirginleşmeye başladığını dikkate alırsak, bilançoların sonraki dönemlerde aynı performansı koruması zor. Otomotiv ve inşaat sektörlerinde açıklanan veriler ekonomideki yavaşlamanın devamını teyit eder görünümde. 31 Ekim’de açıklanacak eylül dış ticaret verileri önemli. Hatırlanırsa ağustosta ihracat yüzde 6.5, ithalat ise yüzde 22.7 azalmıştı. Piyasalarda zayıf görünümle yeni denge arayışı sürebilir.
DOLAR/TL KURUNDA 5.50 DESTEĞİ ÖNEMİNİ KORUYOR
DOLAR/TL kurunda düşüş hareketi devam ediyor. Son tepki alımlarının geldiği 5.50 destek noktası önemini koruyor. Bu seviyeye geri çekilmeler tepki alımlarıyla karşılaşabilir. Aksi takdirde sonraki destekler 5.30 ve 5.15-5.00 seviyelerinde. İlk dirençler ise 5.80-5.87 seviyelerinde. Tepki çıkışının devamı için 5.87 seviyesinin geçilmesi önemli. Sonraki dirençler 6.16-6.23 seviyelerinde. Destek seviyelerinde tepki alımları görülebilir.
BORSADA DÜŞÜŞ DEVAM
BORSADA tepki alım denemeleri zayıf kaldı, düşüş eğilimi devam ediyor. İlk destek 88.000-87.000 seviyelerinde bulunurken bu seviyelerin üzerinde tepki alımları görülebilir. Aksi takdirde sonraki destek 84.000 seviyesinde. İlk dirençler ise 94.000-95.000 seviyelerinde bulunur. Olası tepki çıkışının devamı için 95.000 seviyesi geçilmeli. Destek seviyelerinde tepki alımları görülse de satış