Devlet Bakanı Tüzmen İran´da

İran´a resmi ziyarette bulunan Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, 18. Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) toplantısının açılışını, İran Yol ve Ulaştırma Bakanı ve KEK Eşbaşkanı Ahmed Hürrem ile birlikte yaptı. Devlet Bakanı ve KEK Eşbaşkanı Tüzmen, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, bölge ülkeleri arasında oluşturulacak geniş çaplı ticari ve ekonomik ilişkilerin, siyasi sorunların hızla çözümüne, bölge ülkelerinin barış, istikrarı ve kalkınmasına önemli katkıda bulunacağını söyledi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif´in başkanlığında yapılacak KEK toplantısının iki ülke ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olacağını söyleyen Tüzmen, şöyle dedi: ´´İki ülke ticareti son yıllarda artış kaydetmesine rağmen henüz istediğimiz seviyede değil. 2003 yılında bir önceki yıla göre ticaret hacmimiz yüzde 91 artış gösterdi. Bu yılın ilk altı ayında da ticaret hacmi hızlandı, bu yıl 3 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşacağız gibi gözüküyor.´´ İran´ın, 2 Ekim´de iki ülkenin imzaladığı mutabakat zaptına göre, Türk menşeli sanayi ürünlerinin koruma oranlarını 5 yılda yüzde 4´e çekmeyi taahhüt ettiğini, ancak bu konuda gelişme olmadığını söyleyen Tüzmen, Türkiye´nin tarım ürünlerinde tarife indirimini sadece Sınır Ticaret Merkezleri´nde (STM) yapma taahhüdünü bu merkezlerde yerine getirdiğini, Türkiye´nin AB ile yaptığı Gümrük İşbirliği anlaşmasında tarım ürünlerinde tarife indiriminin söz konusu olmadığını kaydetti. Tüzmen, şunları söyledi: ´´Filistin, Fas ve daha önce 16 ülkeyle yaptığımız anlaşmaların hiçbirinde tarım ürünlerine tarife indirimi söz konusu değil. Tarım ürünleriyle ilgili kısmı STM´ler kapsamında ele alabiliriz, biraz ürünçeşitlemesi yapabiliriz. Asıl olarak ECO ticaret anlaşmasının uygulanmasının hızlandırılmasını daha gerçekçi hedef olarak görüyoruz.İslamabad´da da söylediğim gibi tarife indirimleri olmadan, ticareti serbestleştirmeden, birbirimize yardımcı olmadan ülke ekonomilerini geliştirmemiz mümkün değil.´´ Türkiye´nin STM´ler konusunda uygulamaya geçtiğini, bazı sorunlararağmen fiili ticareti Sarısu, Kapıköy, Razi ve Esendere´de başlattıklarını ve İran´ın, tercihli ticarete konu olacak ürünlerin listesini derhal onaylamasını beklediklerini kaydeden Tüzmen, Türk Eximbank´ın, belli limitler dahilinde İran´a 8 yıla kadar vadeli projekredisi vermeye başlayacağını, İran İhracat Garanti Kuruluşu´nun da Türkiye´ye yönelik bir yıl vadeli alıcı kredi programına başlamasının önemli gelişme olduğunu belirtti. İran´da yapılacak 4´üncü Uluslararası Tahran Sanayi Ürünleri Fuarı´na, Türkiye´den 250 firmanın katılacağını söyleyen Tüzmen, ÇifteVergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması´nın süratle yürürlüğe konmasının ekonomik ilişkilere hız kazandıracağını, Türkiye´nin, telekomünikasyon, çevre, sağlık ve tarım teknolojileri konusunda işbirliğine hazır olduğunu belirtti.

-KARAYOLU, DENİZYOLU, DEMİRYOLU VE HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI-

İki ülke arasında karayolu ulaşımında büyük sorun kalmadığını, Gürbulak-Bazergan sınır kapısında gümrük çalışmalarının tamamlandığınıbelirten Tüzmen, Kapıköy-Razi gümrük kapısının altyapı çalışmalarının başladığını, İran´ın da kendi üzerine düşeni yapması halinde gelecek yıl haziran ayında bu kapının uluslararası trafiğe açılacağını, SarısuSınır Ticaret Merkezi´nde altyapının iyileştirilmesi, gerekli yol ve tesislerini yapımı çalışmasının yıl sonuna kadar tamamlanacağını kaydetti. Tüzmen, İran´ın özelleştirilmesi tamamlanan ve fiyat tarifeleri düşen Trabzon limanının yanı sıra diğer limanlardan yararlanabileceğini, Denizyolu taşımacılığında ilişkilerin gelişmesi için iki ülke uzmanlarından oluşacak ortak çalışma grubu oluşturulmasıönerisini desteklediklerini söyledi. İki yıl önce çalışmaya başlayan İstanbul-Tahran demiryolu taşımacılığın iki ülkenin ihraç ve ithal ürünlerinin nakliyesinde büyük maliyet avantajı sağladığını kaydeden Tüzmen, ´´Van-Kapıköy demiryolu hattının yenilenmesine başlamayı planlıyoruz. Van´daki feribotlar elden geçiriliyor. Van Gölü´nün kuzeyinden demiryolu geçmesi projesini de destekliyoruz´´ dedi. İki ülke arasındaki havayolu taşımacılığında büyük talep gözlendiğini, tarifeli seferlerin geçen aylarda artmasının olumlu bir gelişme olduğunu belirten Tüzmen, ´´Tahran-İstanbul-Ankara arasında tarifeli seferleri artırmamız, yeni noktalara uçuş imkanları ve charter seferlerinde gerekli kolaylığı sağlamamız lazım´´ diye konuştu. İran´da faaliyet göstere Türk firması sayısında son iki yılda büyük artış görüldüğünü belirten Tüzmen, iki Türk şirketi Turkcell ve Tepe-Akfen konsorsiyumunun İran´da üstlendikleri projelerde ortaya çıkan sorunların, yatırım alanındaki çabaları olumsuz etkilediğini, buprojelerle ilgili sorunların halledilmesi gerektiğini kaydetti. Türkiye´de Tekel, Petkim, Türk Telecom ve Türk Havayolları´nın özelleştirileceğini belirten ve İran firmalarını Türkiye´ye yatırıma davet eden Tüzmen, müteahhitlik ve müşavirlik hizmetleri alanında da iki ülke firmalarının cesaretlendirilmesi, üçüncü ülkelerde ortak yatırımlar yapma imkanlarının araştırılması gerektiğini belirtti. İran Yol ve Ulaştırma Bakanı Ahmed Hürrem de iki ülke arasında doğalgaz konusunda yapılacak çalışmaların, Turkcell´in GSM pazarında ikinci operatör olarak yer alması ve Tepe-Akfen konsorsiyumunun İmam Humeyni Havaalanı projesinin sonuçlanmasının iki ülke ilişkilerinde büyük değişime yol açacağını, İran tarafının doğalgaz konusunu, Türkiye´nin ise bu iki şirketin projelerinin nasıl sonuçlanacağını merakla beklediğini söyledi.

AA