Bütçeyi Dört İl Finanse Ediyor

Bütçe gelirlerinin yaklaşık yüzde 62`si İstanbul, Kocaeli, Ankara ve İzmir olmak üzere dört ilden sağlanıyor. Türkiye`deki 81 ilden yalnızca 12`si bütçeye aldığından daha çok veriyor.

ANKA`nın Maliye Bakanlığı verilerinden yaptığı belirlemeye göre, ocak-eylül döneminde sağlanan toplam 24 katrilyon 967.2 trilyon liralık bütçe gelirinin yüzde 61.9 oranındaki 15 katrilyon 463.1 trilyon liralık bölümü, bu dört ilden sağlandı. İstanbul 8 katrilyon 367.6 trilyon lira ile bütçe gelirlerinin tek başına yüzde 33.5`ini yarattı. İstanbul`u 2 katrilyon 944.3 trilyon lira gelirle toplamda yüzde 11.79 pay alan Kocaeli izledi. Anılan dönemde 2 katrilyon 932.6 trilyon lira bütçe geliri elde edilen Ankara yüzde 11.75 payla üçüncü sırada yer aldı. İzmir de 1 katrilyon 218.6 trilyon lira ile toplüm bütçe gelirinin yüzde 4.9`unu yarattı.

Ocak-eylül döneminde bütçe gelirlerinin yüzde 22.5 oranındaki 5 katrilyon 606.5 trilyon liralık bölümü Merkez`de tahsil edilirken, 77 ilden sağlanan toplam gelir ise 3 katrilyon 897.6 trilyon lira; bunun toplam gelirdeki payı da yüzde 15.6 düzeyinde kaldı.

Dört ilin net katkısı

İlk dokuz ayda İstanbul, Kocaeli, Ankara ve İzmir`e bütçeden yapılan toplam harcama ise 4 katrilyon 189.8 trilyon lira; dört ilin toplam bütçe harcamalarındaki payı da yüzde 12 düzeyinde gerçekleşti. Buna göre dört il bütçeye net 11 katrilyon 273.2 trilyon lira net katkı yaptı.

Anılan dönemde bütçeye en büyük net katkıyı, nüfusu ve ekonomik potansiyeli ile orantılı olarak İstanbul yaptı. Bu dönemde İstanbul`un bütçeye net katkısı 6 katrilyon 792.9 trilyon lira düzeyinde oluştu. Net katkı tutarında İstanbul`u, 2 katrilyon 751 trilyon lira ile depremzede Kocaeli izledi. Dokuz ayda ANkara bütçeye net 1 katrilyon 110.3 trilyon, İzmir` de 619.2 trilyon lira net katkı sağladı.

12 ilin katkısı pozitif

Anılan dönemde söz konusu dört il dışında 8 ilin daha bütçeye net katkısının pozitif olduğu belirlendi. Bütçeye aldığından çok veren diğer iller ise 257 trilyon liralık net katkı ile Bursa, 83.9 trilyonla Tekirdağ, 57.8 trilyonla İçel, 50.5 trilyonla Zonguldak, 38.6 trilyonla Hatay, 8.3 trilyonla Kırklareli, 4.9 trilyonla Yalova, 4.6 trilyonla Kırıkkale olarak belirlendi. 12 ilin bütçe toplam net katkısı 11 katrilyon 778.8 trilyona ulaştı.

Söz konusu 12 il dışında kalan illere bütçeden yapılan harcamalar, bu illerden sağlanan gelirle bile karşılanamadı. Bütçeden aldığı kaynağın, bütçeye sağladığı gelirin üzerinde olması nedeniyle bütçeye net katkısı negatif çıkan illerin başında 215.7 trilyon lira ile Diyarbakır geldi. Diyarbakır`ı 158.8 trilyonla Erzurum, 122.8 trilyonla Van, 116.2 trilyonla Konya, 112.5 trilyonla Trabzon, 111.7 trilyonla Elazığ, 97.2 trilyonla Samsun izledi.

Harcamalar merkezden yapılıyor

Maliye Bakanlığı verileri, bütçe gelirlerinin yaklaşık yüzde 77.5`inin büyük bölümü 4 büyük il olmak üzere illerden toplanmasına karşılık, bütçe harcamalarının büyük bölümünün merkez`den yapıldığını ortaya koyuyor.

Yılın ilk dokuz ayında 35 katrilyon 1.4 trilyon lira olan bütçe harcamalarının yüzde 70.1 oranındaki 24 katrilyon 532.2 trilyon liralık bölümü doğrudan Merkez`den gerçekleştirildi.

Bütçe harcamalarından illerin aldığı pay yüzde 29.9 düzeyinde gerçekleşti. Gelirdeki katkısı yüzde 61.9 olan dört il harcamalardan yüzde 12 pay alırken, gelirin yüzde 15.6`sını yaratan 77 il harcamalardan yüzde 17.9 pay aldı.(ANKA)