Brezilya patlayan bir bomba
Suisse Credit Bank’ın Brezilya bölge yöneticisi Antonio Quintella, ülkenin bu başarısının nedenlerini özetledi
Son yıllarda, Brezilya Latin Amerika’nın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. Suisse Credit Bank’ın Brezilya bölge yöneticisi Antonio Quintella, ülkenin bu başarısının nedenlerini özetleyerek, Credit Suisse’nin nasıl Brezilya’nın bir numaralı yatırım bankası haline geldiğini anlattı.
Regula Gerber: Brezilya’nın son yıllardaki büyümesinin en önemli nedenleri nelerdir?
Antonio Quintella: Diğer yükselen ekonomilerde de olduğu gibi, halihazırdaki ekonomik döngü ve yüksek hammadde fiyatları, şüphesiz Brezilya ekonomisinin gelişmesini sağlayan en önemli etkenler. Aynı zamanda global ve domestik faktörlerin kombinasyonu da bu büyümenin ateşleyicisi olmuştur.
‘Domestik faktörler’ derken Lula hükümeti ile gelen değişim rüzgarını mı kastediyorsunuz?
Evet. Global likiditedeki önemli yükseliş Brezilya’ya önemli ölçüde akış sağladı. Hükümet de bu fırsatı IMF ve Paris Club gibi uluslararası kurumlara olan borcunu ödeyerek kullandı. Aynı zamanda, bugün itibariyle 150 milyar dolara dayanan uluslararası rezervlerini de yükseltmeye başlayarak, sağlam zemine oturmaya doğru yol aldı. Diğer taraftan, hükümet, önümüzdeki beş yıla yaydığı dış borçlarını da azaltma yoluna gitti. Bu durum da, ekonominin daha sabit bir hal almasını sağlayarak, 2008 başından itibaren potansiyel yatırım alanı statüsüne oturacak.
Peki, Brezilya’nın hala birtakım değişimlere ihtiyacı var mı?
Brezilya’nın, hala bazı yapısal reformlara ihtiyacı var. Özellikle sosyal güvenlik, vergi ve iş gücü piyasasında.
Diğer yükselen ekonomiler gibi, Brezilya da büyük kazanç farklarından şikayetçi. Hükümet bu problem üzerine neler yapıyor?
Maalesef, bu problem bir gecede çözülebilecek bir problem değil. İşgücü yasalarındaki sınırlamanın düzenlenmesi daha adil ve eşit bir gelir dağılımına yardımcı olur. Ama bu konudaki en yapıcı atılım da, çalışma şartlarını yükselterek, düşük ve sabit enflasyon değerlerini korumak olabilir. Diğer taraftan, hükümetin devlet kaynaklarını daha etkin biçimde kullanması gerekiyor. Eğitim ve sağlık üzrenine olan harcamalar uzun süredir çok verimsiz ve yetersiz. Memur maaşları ve emekli maaşları da dengeli gibi görünmüyor. Bu alanlarda yapılacak reformlar, Brezilya’da özel yatırımların artmasına neden olur ve büyüme oranlarını sene başına yüzde 4 veya 5 oranında arttırır.
Yüzde 4 veya 5’lik bir büyüme kulağa hoş geliyor ama yine de Çin gibi diğer yükselen ekonomilere bakıldığında daha mütavazi boyutta kalıyor...
Brezilya’da bu yıl kişi başına düşen milli gelirin yüzde 4.5 oranında artacağını tahmin ediyoruz. Bu rakam da, yüzde 10 değerinin üstüne çıkan Çin ile kıyaslandığında belki daha mütevazi buyutta görülebilir ama Brezilya’nın kendi standartlarında son derece iyi bir rakam.
Son yıllarda Brezilya’da gelişme gösteren sadece ekonomi değil, aynı zamanda varlık piyasaları da bir patrlama durumu yaşıyor. Bunun nedeni sizce nedir?
Esas neden hiç şüphesiz Breziya’nın kendi içindeki ekonomik istikrarı ve yükselen ekonomik şartları. Buna bir de olumlu global havayı da eklemek lazım tabi ki.
Brezilya teknoloji sektöründe de güçlü bir konumda yer alıyor, mesela uzay teknolojileri... başka hangi alanlarda iddialı konuma gelebilir?
Brezilya, doğal kaynaklar yönünden oldukça zengin bir ülke. İhracat kapasitesinin yüzde 55’ini de dışarıya sattığı hammaddeler oluşturuyor. Maden gibi doğal kaynaklar yönünden dünya genelinde rekabet ortamı yaratacak düzeyde. Aynı zamanda kağıt ve kereste sanayisinde de iddialı. Soya fasulyesi, portakla suyu, kahve ve et üretimi alanlarında en büyük ihracatçı konumunda olmasını da unutmamak gerekir.
Çin gibi ülkelerle rekabet ne durumda? Çekişmeli mi?
Rekabet ortamı oldukça kızışmış ve sıkı. Brezilya, nispeten kapalı bir ekonomiye sahip; fakat globalizasyon ve ‘real’in hızlı değer kazanması yerel firmaları verimliliğin ve üretimin patlamasına yol açmıştır. Brezilya şirketlerinin de bu seyri yukarıda tutma konusunda hiç şüphem yok.