Borsada Ozellestirme Firsati.

Faizin dusmesi, dovizincipa olarak kullanilmasi, Hazine`nin daha az borclanmasi sonucu para icin `tek adres` haline gelen borsadaki soluksuz yukselis, ozellestirme icin yeni alternatif yaratti. Uzmanlar, kagit sikintisi yasanan borsanin ozellestirme ile derinliginin daha da artacagina dikkat cekerek, ozellestirme firsatinin kacirilmamasi gerektigi konusunda uyariyorlar. Buyuk kamu sirketlerinin IMKB`ye gelmesi, hem borsadaki yatirimci sayisini, hem de islem goren hisse sayisini artiracak. Derinligi artan borsa, sahipsiz paranin adresi olmaya devam etse bile anlik soklardan daha az etkilenebilecek. Borsanin derinligini artirabilecek bir baska yontem ise, el konulan 8 bankadan bazilarinin borsada satisinin yapilmasi. Istikrar programinin aciklanmasindan sonra paranin buyuk olcude tercih ettigi borsa, cilgin bir yukselis egilimi yakaladi. Ozellestirmenin borsaya kaydirilmasi, endeksteki tedirginligin onunu kesebilecek ve borsayi daha saglikli yapiya sokabilecek bir care olarak goruluyor. Faizlerin dusmesi, dovizdeki kontrol mekanizmasi, Hazine borclanmasi icin dis kaynak yaratilmasi gibi faktorler borsayi yatirimcilar icin `tek adres` haline getirdi. Borsada soluksuz yukselise neden olan bu gelismeler ozellestirme icin de yeni alternatifler yaratti. Gun icinde 20 bini asan ve islem hacmi 1,2 katrilyona ulasan borsadaki yukselis egilimi yeterli arzin olmamasina da baglanirken, uzmanlar kagit sikintisi cekilen borsada ozellestirme ile derinligi daha da artirabilme firsatinin kacirilmamasi gerektigiine isaret ediyorlar. "Piyasada belirsizligi ortadan kaldirmak ve borsaya derinlik kazandirmak icin, yogun talep bir baska alana yonelmeden, ozellestirmeler yapilmali" diyen uzmanlar, "deniz bitmeden" kamunun elindeki hisseleri halka arz etmesi gerektigini belirtiyorlar. Ozellestirmenin borsaya kaydirilmasi, endeksteki ani ve altyapisiz yukselisi dizginleyebilecek, borsanin soklardan etkilenme olasiligini azaltacak ve borsayi derinlestirebilecek bir yol olarak degerlendiriliyor. Buyuk kamu sirketlerinin IMKB`ye gelmesi, hem borsadaki yatirimci sayisini, hem de islem goren hisse sayisini artiracagi ve derinligi artan borsanin, sahipsiz paranin adresi olmaya devam etse bile anlik soklardan daha az etkilenebilecegi belirtiliyor. Tupras, THY, Erdemir, Petkim, Petrol Ofisi, Ozellestirme Idaresi`nin bu yilki halka arz yontemiyle ozellestirilecek kuruluslar listesinde yer aliyor. Ancak bu listenin daha da buyutulerek borsaya saglanacak katkinin yanisira ozellestirmedeki sorunlarin da buyuk olcude giderilmesi saglanabilecek. Idarenin halka arz yoluyla satabilecegi hisseler arasinda Asil Celik, Tugsas, Igsas, Atakoy Grubu, Ditas, Tumas, Toros Gubre gibi kuruluslar da yer aliyor. Kamunun borsadaki derinligini artirmaya yonelik operasyon icin elinde el konulan bankalar alternatifi de bulunuyor. Tasarruf Mevduati Sigorta Fonu`nun elindeki 8 bankadan bazilarinin da IMKB`de satilmasi mumkun. Ote yandan borsadaki iklimin ozellestirme icin son derece uygun olduguna isaret eden uzmanlar, Ozellestirme Idaresi`nin elini kolunu baglayan engellerin kaldirilmasina da bir an once baslanmasi gerektigini belirtiyorlar. Halka arz prosedurunun cok zaman almasi, Ozellestirme Yuksek Kurulu`nun yillik borsa operasyonu limitlerini belirlemesi, halka arzedilecek sirketler icin gereken kriterlerin sertligi borsaya acilmayi olumsuz yonde etkileyen faktorler olarak siralaniyor.
2000`de programda neler var?
- 1. ceyrekte Tupras`in yuzde 15-20 oranindaki hisseleri,
- Petrol Ofisi`nin yuzde 51 oranindaki blok satisini takiben 2000 yili sonunda bu sirketin hisselerinin bir bolumu,
- THY`nin yuzde 25-30 oranindaki kontrol hissesinin cekirdek yatirimciya satisindan sonra geriye kalan bolumu,
- Erdemir hisselerinin bir bolumu,
- 2000 yilinin son ceyreginde Petkim`in blok satisin yani sira halka arz yontemiyle hisseleri halka arz edilecek.
OIB`nin hisse satisinin onundeki engeller...
1- Borsaya kotasyon icin gereken sartlar.
- Birincil halka arzlarda basvuru tarihi itibariyle sirketin iki yil ust uste vergiden once kar etmis olmasi.
- Son yil ve ilgili ara donem dahil olmak uzere mali tablolarin bagimsiz denetimden gecmis olmasi.
- Sermayesinin yuzde 15`inin altinda bir oranla ilk kez halka acilan sirketin 3 yil icinde nominal sermayesinin yuzde 15`ine tamamlanacak sekilde halka arzi gerekiyor.
- Ozellestirme kapsamindaki sirketlerin kamuya ait hisse senetlerinin halka arz ile satisi durumunda, bu sartlarin tamaminin veya bir kisminin aranmamasina IMKB Yonetim Kurulu karar verebiliyor.
2- Halka arz da kolay degil.
- SPK`dan arz izni alinmasi
- Araci kurumlarin tespiti
- Bilgi dokumanlarinin hazirlanmasi
- IMKB`ye basvuru
- Ilan-izahname ve sirkuler yayimi
- Halka arz islemleri
- Arz sonrasi IMKB`de islem gorme on sartlar arasinda. (DUNYA)