Borsa Da Vergileniyor.

Bu yil borsadan 4.3 milyarkazananlar beyanname verecek. Ayni hisseden farkli donemde yapilan islemlerin nasil vergilendirilecegi ise h_l_ tartisiliyor. Borsa bu yil vergilemede bir ilki yasayacak. `Hisse senetleri alim-satimindan elde edilen gelirlerin vergilemesi` bu yil alinacak beyannamelerle gerceklesecek. Ancak henuz cevabi verilemeyen sorular da var. Hisse senetlerinden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesini ongoren vergi reformu, bir yildan fazla elde tutulan hisselerin vergiden muaf tutulmasini hukme bagliyordu. Ancak once butce, ardindan Vergi Yasasi`ndaki degisiklikle bu sure uc aya indi. Hisse senetlerinden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi icin alim-satimin uc aydan kisa bir surede yapilmasi gerekiyor. Borsada 1999`da elde edilen gelirlerin vergilenmesi icin hem uc aylik surenin altinda alim- satim yapilmasi hem de net getirinin 3.5 milyarin uzerinde olmasi gerekiyor. 2000`de vergiye tabi net gelir ise 4 milyar 375 milyon lira. Net getiri, enflasyondan arindirildiktan sonra ortaya cikan tutar. Enflasyondan arindirma ise iki turlu yapiliyor. Bunlardan biri, hissenin alindigi tarihteki degeri ile satildigi tarihteki degeri (son ay haric) baz alinacak. Maliyet, toptan esya fiyatlari oraninda artirilip aradaki fark, 3.5 milyari gecerse beyanname verilecek. Diger hesaplama yontemi ise daha basit. Alim-satim degerleri arasindaki fark, yuzde 45.9`u dusuldukten sonra kalan kisim 3.5 milyari asarsa beyan edilecek. Bu hesaplamada vergilendirilecek gelir, elde edilen gelirin yuzde 54.1`ini olusturuyor. 1998`de alinan hisse senetleri vergiye tabi bir donemde satildigi takdirde, bu hisseler icin istenirse 31 Aralik 1998`de olusan fiyatlar baz alinabilecek. Yatirimci portfoyundeki hisselerin bir kismi uc aydan uzun tutulmussa, bunlar beyanname disi birakilacak. Uc ay beklenmeden satilanlar ise dikkate alinacak. Maliye Bakanligi, hisselerin vergilendirilmesi konusunda su anda bir tek sorunun yanitini netlestiremedi. Bu da, ayni hisseden olusan portfoylerle ilgili. Ornegin, A hissesinden degisik donemlerde alim yapildi. Bir kismi satildi. Hangi tarihte alinan hissenin elden cikartildigi nasil saptanacak? Bu saptanamayacagi icin, Maliye Bakanligi ilk alinan mi, yoksa son alinan hissenin mi satildigi noktasinda bir karara varmaya calisiyor. Ancak bu konudaki h_kim gorus, `son giren son cikar` seklinde. Borsadaki islemler icin araci kurumlarin belli bir parasal sinir aramalarinin, borsadaki oyunculari gayri resmi olarak musterek hesaplara yonelttigine dikkat ceken Maliye Bakanligi yetkilileri, bu musterek hesaplarin sorun yaratabilecegine dikkat cekiyor. Cunku musterek hesap da olsa kayitlar bir kisi adina tutuluyor. Maliye, inceleme sirasinda kayitli olan kisiye ulasacak. Vergi kapsamina giren mukellef, yargi surecine kadar uzanan bir durumla karsi karsiya kalabilecek. Musterek hesaplarin ayrilmasi gerektigi belirtiliyor. Borsada bir milyona yakin kisinin islem yaptigina dikkat cekilerek, Maliye`nin beyanda bulunmasa da mukellefiyetleri tespit edemeyecegi iddia ediliyor. Ancak Maliye Bakanligi ayni goruste degil. Borsadaki islemlerin kisi bazinda Takasbank`ta kayitli oldugunu ifade eden yetkililer, Maliye Bakanligi`nin tek tek hesaplari denetleyebilecek verilere sahip olduguna dikkat cekiyor. Denetim elemani yetersizligi konusunda ise yetkililer, "Vergi incelemeleri bes yil geriye donuk olarak yapilabiliyor. Verilere cok kolay ulasma imk_ni mevcut. Kimse bes yil gibi uzun bir surede Demokles`in kilicinin kendilerine isabet edip edemeyecegini beklemez. Beyanda bulunur" dedi. (RADIKAL)