Avrupa’nın yeni bombası İrlanda

Euro Bölgesi’nde kriz hafifledi derken İrlanda alarm veriyor. Banka kurtarma operasyonları yüzünden borç yükü artan ülkenin tahvillerini kimse almak istemiyor. İrlandalılar ise AB ve IMF’nin yardım tekliflerini geri çeviriyor.

Küresel piyasalar Euro Bölgesi’nde yeni bir batık ülke kriziyle karşı karşıya olunduğu endişesiyle çalkalanıyor. Bu seferki saatli bomba ise banka kurtarma operasyonları yüzünden devletin ağır borç yükü altına girdiği İrlanda. Hafta başından beri yatırımcılar İrlanda tahvillerinden bucak bucak kaçar oldu. Hatta bazı finans kuruluşları, İrlanda tahvilini karşılık olarak gösterenlerden ekstra maliyet talep ediyor.

İrlanda hükümeti ise ısrarla bir kurtarma programına ihtiyaç olmadığını savunuyor. Maliye Bakanı Brian Lenihan, ülkesinin istikrarlı olduğunu kanıtlayacak beceriye sahip olduğunu söyledi. Ancak yatırımcılar, hükümetin gelecek ay meclisten geçirmesi gereken 6 milyar euro’luk kemer sıkma bütçesi için gerekli oyu sağlayamayacağından endişeli. Reuters haber ajansının 30 ekonomist ve analistle yaptığı ankete katılanların üçte ikisi söz konusu ülkenin gelecek yılın sonundan önce dış yardım istemek zorunda kalacağı görüşünde olduğunu belirtti. Söz konusu yardımın ise yaklaşık 48 milyar euro civarında olacağı tahmin ediliyor.

Getiri farkı rekor seviyede

Bu nedenle 10 yıl vadeli İrlanda tahvillerinin aynı vadedeki Alman tahvilleriyle arasındaki getiri farkı rekor seviyelere yükseldi. Getiri farkı dün 685 baz puana kadar çıktı. İrlanda tahvillerini olası bir batığa karşı sigortalama primi olan CDS‘ler de rekor üzerine rekor kırıyor. 5 yıllık CDS’ler dün 505 baz puanı gördü.

Benzer bir durum mayıs ayında Yunanistan’da da yaşanmıştı. Yunan ve Alman tahvilleri arasındaki getiri farkı bu seviyeleri gör-müştü. Ülkede borçlanma maliyetlerinin yükselmesiyle birlikte, yeni mali planın bir kurtarma operasyonu zorunluluğunu gideremeyeceği kaygıları da artıyor. İrlanda’ya ilişkin tedirginlik, euro’nun dolar karşısında kayıplarını da artırdı. Dün euro/dolar paritesi 1.365’e kadar çekildi.

AB ‘hazırız’ diyor

AB yetkilileri ise euro’nun da değer kaybetmesine neden olan İrlanda riskini savuşturmak için her fırsatta bu ülkeye mali yardıma hazır olduklarını vurguluyor.

Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barosso İrlanda’ya yardım konusunda, “Önemli olan Avrupa Birliği ve Euro Bölgesi’nde duruma müdahale edebilecek enstrümanlarımızın olduğunun bilinmesi. Ama bu konuda spekülasyon yapmayacağım” diye konuştu. İrlanda’nın büyük borç yükü altına girmesine sebep olan gelişme eylülde başladı. Yıllarca yüksek oranda kredi dağıtan bankalar ayakta duramayacak hale geldi ve bazıları devlet yönetimine geçti. Devletin bu bankaların borçlarını temizleme maliyetinin 15 milyar euro’yu bulacağını açıklaması yatırım çevrelerinde panik dalgasının yayılmasına neden oldu.