1999 Yurtdışı Müteahhitler İçin Kara Yıl Oldu

Yurtdışı müteahhitler için 1999 yılı kara bir yıl oldu. 1999 yılında Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde sözleşmesi imzalanan proje sayısı yüzde 18, proje bedeli yüzde 36 oranında geriledi.

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), Türk müteahhitlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri müteahhitlik hizmetleri konusunda yeni bir çalışma yaptı. Sözkonusu çalışmanın, Bayındırlık Bakanlığı`ndan yurtdışı müteahhitlik belgesi alan ya da Uluslararası Müteahhitler birliği üyesi olan firmalar ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı`nın konuyla ilgili derleme çalışmaları kapsamındaki firmalara soru kağıdı gönderilerek yapıldığı bildirildi.

Anketle elde edilen sonuçlara göre, Türk müteahhitleri 1999 yılında 27 ülkede toplam değeri 1 milyar 451.9 milyon dolar olan 99 projenin yapımını üstlendi. Proje sayısı, 1998’e göre yüzde 18.2 azalırken, proje bedelindeki gerileme yüzde 34.6’ya ulaştı. Türk müteahhitleri tarafından 1998 yılında yurtdışında 121 projenin sözleşmesi imzalanmış, bu projelerin toplam değeri 2 milyar 220.9 milyon dolar düzeyinde oluşmuştu.

Büyük bölümü BDT ülkelerine

Geçen yıl sözleşmesi imzalanan yurtdışı projelerinin 69’unun Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi ülkelerde bulunduğu belirlendi. Tutarı 1 milyar 249.3 milyon dolar olan bu projeler, toplam projelerin yüzde 86’sını oluşturdu. BDT ülkelerine yönelik projelerin tutarında 1998’e göre yüzde 14b.7’lik artış kaydedildi.

1999 yılında en fazla proje 403.6 milyon dolarla Kazakistan’da üstlenildi. Bu ülkeyi 230.4 milyon dolarla Rusya, 192.5 milyon dolarla Türkmenistan, 136.7 milyon dolarla Ukrayna, 95.3 milyon dolarla Özbekistan, 85.9 milyon dolarla Kırgızistan izledi.

Ortadoğu ülkelerini yönelik projeler yüzde 5.2 artarak 127.7 milyon dolara ulaşırken, AB ülkelerine yönelik projeler yüzde 47.7 azalarak 1.7 milyon dolara, diğer Avrupa ülkelerinde gerçekleştirilen projeler yüzde 91.5 azalarak 66.8 milyon dolara, Afrika ülkelerine yönelik projeler yüzde 97.3 azalarak 6.2 milyon dolara indi. El Salvador ve Brezilya’nın içinde yer aldığı diğer ülkelere yönelik projeler ise yüzde 217.1’lik artışla 148.1 bin dolar oldu.

Büyük bölümü bina inşaatınay önelik

Türk Müteahhitlerinin yurtdışında üstlendikleri projelerin 56’sını konut dışı bina inşaatları oluşturdu. Konut dışı bina inşaatlarına yönelik projelerin tutarı 850.9 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ancak, bu projelerin değerinde 1998’e göre yüzde 0.6’lık gerileme yaşandı.

Havaalanı pistlerine ait genel inşaat faaliyetlerinin tutarı 443.5 milyon dolar oldu. Bu projelerin tutarı ise yaklaşık 86 kat arttı.

Otoyolları ve karayollarına yönelik projeler yüzde 93.9 azalarak 49.8 milyon dolar, konut inşaatına ilişkin projeler yüzde 92.2 azalarak 33.2 milyon dolar olarak gerçekleşti.

1999 yılında sözleşmesi imzalanan 99 projeden 36’sının tamamlanma yılı 1999, 48’inin ise 2000 yılı olarak belirlendi. Projelerden yalnızca 2 tanesi diğer bir ülke firması ile ortak üstlenildi Bu iki projede yabancı ortakların payı 21.4 milyon dolar oldu.

Bitirilemeyen projeler

Sözleşmesi eski yıllarda imzalanmış olmakla birlikte 1998 sonu itibariyle tamamlanamayan projeler de açıklandı. Bu kapsamda 97 firma tarafından üstlenilmiş 10 milyar 96.7 milyon dolar değerinde 320 projenin bulunduğu belirlendi.

Bu projelerin 5 milyar 490.8 milyon dolar değerindeki 225’i BDT ülkelerinde, 2 milyar 310.9 milyon tutarındaki 39’u Afrika ülkelerinde bulunuyor. Ancak, bu projelerden bazılarının çeşitli nedenlerle tamamlanamadığını, bir kısmının da tamamlanma olanağının kalmadığı bildirildi. Sözkonusu projelerden 19’unun sözleşme tarihleri 1990 ve daha önceki yıllara ait bulunuyor. (ANKA)