Borsa 50.000 puana düşer mi?
Dünya borsalarının ortalama % 4 değer kaybettiği bir haftayı geride bıraktık
Dünya borsalarının ortalama % 4 değer kaybettiği bir haftayı geride bıraktık. Borsa İstanbul bu perdeyi yurtiçinde yaşanan acı ve endişe verici olaylara rağmen % 1,2 oranında sınırlı bir geri esneme ile atlatmayı başardı.
Gedik Yatırım Yurtiçi Satış Müdürü
ekarayazici@gedik.com
Yurtiçinde yaşanan kargaşaya rağmen BIST’in dünya genelindeki bu satış dalgasına direnmesi bulunmaz hint kumaşı olmasından kaynaklanmıyor.
Dünya borsaları 3 haftadır değer kaybediyor. Oysa Borsa İstanbul Eylül başından bugüne değer yitirdiği için oluşan görece iskonto paraşüt görevi üstleniyor hepsi bu.
Bugün pusulada Borsa İstanbul 2014 yılını nasıl tamamlayabilir, 50.000 puana düşme riski var mı ve 2015 yılında nasıl bir seyre sahne olabilir sorularına yanıt arayacağım.
Geçen hafta sizlerle kötü haber – ucuz fiyat eşleşmelerinde taban adresi olabilecek seviyeyi tahmin etmeye çalışırken Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin her yıl ortalama % 12 artış kaydeden öz-sermayelerini ( varlıklar – borçlar ) dikkate almanın öneminden bahsetmiştim.
Yukarıda yer alan tabloda BIST 100 endeksinin geride kalan 5 yılda ortalama hangi değerden işlem gördüğü ve ilgili yıl içinde en yüksek & düşük test ettiği seviyeler yer alıyor.
Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...
Borsa İstanbul 50.000 puana düşer mi?
En ihtiyatlı bir hesapla 2011 yılını referans alır ve o yılın en düşük endeks değeri olan 48.600 puanın 2014 yılı karşılığı kaça gelir dersek o günden bugüne şirket öz-sermayelerinde kaydedilen % 40 artış dahilinde 68.000 puana ulaşırız. Aynı şekilde 2011 yılının ortalama endeks değeri olan 60.000 puanın bugünkü karşılığı da 84.000 puana gelir.
Bu basit hesaplama tabii ki bize BIST 100 endeksinin 68.000 puanın altına gelemeyeceğini göstermez. Şartlar ne kadar kötüleşirse hisse senedi fiyatlarında da iskonto o düzeyde artar.
Bu yılın başında borsada değer kaybının 60.750 puana kadar sürmesi ve öz-sermaye artışlarını hesaba kattığımızda son 5 yılın en iskontolu düzeyine gerilemiş olması buna en güzel örnektir.
Türkiye adına yakın tarihin en büyük kargaşasında gördüğümüz 60.750 puanın aradan geçen sekiz ayda şirket öz-sermayelerinde kaydedilen % 8 ‘lik artış ile bugünkü karşılığı kabaca 65.000 puana gelir.
Başka bir deyişle IŞİD kaynaklı güncel olumsuzlukların yurtiçi yansımalarında hafta sonu gördüğümüz yumuşama kaybolur ve önümüzdeki haftalarda yurtiçinde kargaşa ciddi boyutlara tırmanırsa ( bir en kötü durum senaryosu ) veya farklı nedenlerle şartlar bu yılın ilk aylarındaki düzeyde aşırı olumsuz hale gelirse BIST 100 65.000 puana gerileyebilir.
Endeksin 65.000 puanın altına inmesi ise bu yılın ilk çeyreğindeki içsel ve dışsal ( yurt dışında da gelişen ülkeler paniği vardı hatırlarsanız ) olumsuzluklardan daha öte badireler ile söz konusu olabilir.
Bu nedenle yılbaşında olduğu gibi yeniden dile getirilen BIST 50.000 puana düşebilir değerlendirmelerine katılmıyor, aşağı yönlü marjı % 11 ile kısıtlı buluyorum.
Fiyatlarda dip tepe yoktur her seviyeye yükselebilir veya düşebilir diyenlere saygı duymakla birlikte borsaya atari oyunu muamelesi yapılamayacağına, bu işin bir matematiği olduğuna inanıyorum.
BIST 100 endeksinde 50.000 puanın 2008 mortgage krizine muadil global bir depresyonla ( böyle bir senaryoda 40.000 de görebiliriz ) veya 2001 krizini çağrıştıran lokal bir ekonomik çöküşle söz konusu olabileceğini düşünüyor, yakın gelecekte böyle bir kriz beklemiyorum.
Borsa İstanbul 100.000 puana yükselebilir mi?
Çok yüksek olasılıkla evet. Ama ne zaman ? 2020 yılında 100,000 olacaksa bunun bir anlamı yok. 73.000 TL ‘yi mevduat olarak tutsak 2020 yılında 120.000 TL ‘ye ulaşacaktır. Bu yükseliş 2015 veya 2016 yılında gerçekleşirse bir anlam ifade eder.
BIST ne kadar düşebilir sorusuna yanıt ararken ihtiyatlı bir hesaplama adına 2011 yılının en kötüsünü referans almıştık. Şimdi tersten gidelim ve pozitif şartlar dahilinde ne kadar yükselebilir sorusuna da 2011 yılı üzerinden yanıt arayalım.
2011 senesinin en yükseği olan 70.000 puanın bugünkü karşılığı ( % 40 öz-sermaye artışı ile ) 98.000 puandır. 2015 sonunu arıyorsak yaklaşık % 12 daha öz-sermaye artışı olacağını varsayalım, karşımıza 110.000 puan çıkar.
Peki bunun gerçekleşmesi için ne lazım ? Pozitif haber akışı ve pozitif dışsal iklim. Ben FED depremi tamamlandıktan sonra ( 3-4 ay içinde tamamen fiyatlanacağı ve gündemden düşeceği görüşündeyim ) yurt dışında 2015 yılının 2014 yılından daha olumlu bir seyre sahne olacağını tahmin ediyorum.
Yurtiçi şartları ise öngörmek kolay değil. Genel seçimleri takiben ekonomi yönetiminde kadrolar değişse dahi felsefe değişikliği olmaz ve çözüm süreci bir paradoksa dönüşmezse Borsa İstanbul’un 2015 yılında 100.000-110,000 bandına ulaşma şansının olduğunu düşünüyorum.
Aksi durumda ise son 1,5 yıldır yaşadığımız gibi dünyadaki pozitif seyirden daha kısıtlı yararlanır dünya 3 kadar yükselirken biz 1 -1,5 ile yetinmek durumunda kalırız.
Başka bir deyişle içsel olumsuzluklar yükselişi baskılasa da hisse fiyatları ucuz olduğu için değer kaybına neden olması zor.
BIST bu yılı nasıl tamamlar?
Dünya borsalarında geçen hafta yaşanan sert satıcılı seyrin 4-5 haftadır süren olağan bir düzeltmenin son bölümü olduğu görüşündeyim.
Piyasa katılımcılarının tamamı makul bir düzeltmede alıcı olmak ve eldeki hisse ağırlığını arttırmak ister. Ancak gelin görün ki düzeltmelerin final bölümüne ilişkin anılar ağırlıkla “ öyle sert düşüyordu korktum düşen bıçağa elimi uzatmak istemedim “ benzeri cümleler ile doludur.
Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...
Ben yurt dışında geçen haftanın bu örneği çağrıştıran bir resim verdiğini yakın vade adına aşağı yönlü marjın % 2-3 ile kısıtlı olduğunu, bu hafta geçen haftanın yansımaları ile satıcılı bir açılışa sahne olsa dahi, hafta içinde bir dengelenme yaşanacağını ve ibrenin yukarı döneceğini düşünüyorum.
Geçen haftayı 73.500 seviyesinde tamamlayan BIST 100 özelinde içsel olumsuzluklar ile negatif ayrışma yaşanmaması durumunda 72.700 veya 71.500 desteğinden ibrenin yukarı dönebileceğini düşünüyor, negatif senaryolarda dahi ekim ayında aşağı yönlü marjı 68.500 ile kısıtlı buluyorum.
Bununla birlikte IŞİD faktörünün baskısı ve FED depreminin dünya genelinde henüz tamamlanmadığı gerçeğinden hareket ile de yılın son çeyreği içinde 79.000 puanın aşılmasının zor olduğunu düşünüyorum.
Borsa İstanbul – Teknik Analiz
Teknik analiz büyük bir derya, desteğin direncin, trendlerin sonu yok. Kişisel olarak özellikle de bollinger bantlarını kullanarak aşırılaşma adreslerini tahmin etmeye çalışırken bu analiz yönteminden faydalanmaya çalışıyorsam da ağırlıkla mikro ve makro analiz üzerinden ilerlemeyi yeğliyorum.
Bununla birlikte başarılı bulduğum teknik analistlerin çalışmalarını da izliyor, öngörülerimi oluştururken yararlanıyorum.
Bugün bir analist olmamakla birlikte pek çok analisti kıskandıracak başarılı tahminlere imza atan spor editörü Harun Kahraman’ın dikkat çekici bulduğum güncel teknik analiz çalışmalarını ve kısa & orta vadeye yönelik kişisel görüşlerini sizinle paylaşmak istiyorum.
Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...
Harun Kahraman’ın değerlendirmesi : Borsa İstanbul'da kritik haftaya girildi. Enflasyonda çift hane riskinin giderek artması, büyümede zayıflık ve faizlerin tırmanışına IŞİD sorunu da eklendi.
Borsa İstanbul'a teknik olarak baktığımızda TL bazlı grafikte oluşan Omuz Baş Omuz formasyonu sonrası 76.500 boyun çizgisi kırıldı ve geçtiğimiz hafta 72.612 en dip seviye görüldü.
Daha sonra 82.392'den itibaren oluşan kısa düşen trend yukarı doğru kırılarak 75.200 direncine kadar tepki geldi ancak cuma günü piyasalarda sert satış yaşandı. Yine de endeks düşen trendin üstünde 73.494 seviyesinde kapanış yaptı.
Jeopolitik risklerin arttığı şu günlerde BIST 100'de yüksek volatilitenin yaşanacağı bir hafta bizleri bekliyor. Cross (çapraz çakışma) seviyesi olan 72.700 büyük önem kazandı.
Eğer 60800'den gelen yükselen trend çalışırsa 78.500-79.000 aralığına doğru bir Back Rise (geri yükseliş) hareketi beklenebilir. 72.700 altında oluşacak kapanışsa yeni dip arayışını hızlandıracak ve global piyasalardaki satış dalgalarına çevremizde oluşan gelişmeler de eklenerek düşüşü sertleştirebilecektir.
Bu senaryoda 68.500 riski söz konusu olabileceği için kısa vadeli pozisyonlarda 72.700 altı kapanışlarda Stop Loss (Zarar Kes) çalıştırılabilir.
Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...
Endekse dolar bazlı bakınca, farklı bir tabloyla karşı karşıya kalıyoruz. Dolar bazlı endekste bir Ters Omuz Baş Omuz (TOBO) formasyonu var. Yani uzun soluklu bir yükseliş öncesinde endeks hazırlık yapar bir görünüm içinde.
Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...
Dolar bazlı grafiğe göre 3,1 cent altına bir sarkma olmazsa BIST 100'de bu hazırlık 2015 sonunda 107.000 seviyesini hedefleyen bir ralli yaşanabileceğine işaret ediyor.
Anlık – Günlük Değerlendirmeler
Genel stratejiye yönelik görüşlerimi her pazartesi BIG PARA ‘da yayınlanan köşe yazım Pusula ile okurlara aktarırken, haber akışına bağlı anlık değerlendirmeleri & günün içindeki seyre yönelik tahminlerimi twitter adresimde (@eralkarayazici) düzenli olarak paylaşıyorum.
Bir sonraki Pusulada görüşmek dileği ile...
