Başımız Sağolsun
Ne yazık ki Ankara’da az önce bir terör saldırısı daha yaşadık ve çok sayıda can kaybımız, yaralımız var. Pusulayı saldırıdan 3 saat kadar önce tamamlamıştım. Bu yeni faktöre göre güncellemem gerekiyor. Ancak bunu yapabilecek ne moralim ne de enerjim var. Hoşgörünüze sığınarak kısa bir değerlendirme yapmakla yetineceğim.
Terörün metropollere yönelmesi, bir önceki saldırıdan farklı olarak direkt sivilleri hedef alması ve benzer saldırıların devam edebileceğini düşündürmesi piyasa üzerinde ölçülü de kalsa etki gösterebilir.
Her ne kadar Türkiye de dünya da terörle yaşamaya alışmaya başladıysa ve gerçekleşen terör saldırıları ekonomik aktiviteye önemli bir yansıma göstermese de yurtiçinde güven duygusundaki tahribat artıyor.
Türkiye’de dolar ne olur borsa ne olur sorusuna var olan şartlarda yanıt aramak, öngörü oluşturmak hayli zor. Bu nedenle saldırı öncesi hazırladığım pusulayı yurtiçi piyasaları bir kenara bırakarak küresel rüzgar & iklim ekseninde paylaşmak istiyorum.
Dış iklim neden pozitif ?
Petrolün ve hisse marketlerinin değer kazanmaya devam ettiği dolar ve altının gerilediği bir haftayı daha geride bıraktık. Bugün pusulada küresel piyasalarda pozitif iklim ne zamana kadar devam edebilir ve olumlu seyrin sona ermesine ne sebep olabilir sorularına yanıt arayacağım.
Geleceği tahmin etmeye çalışırken geçmişi iyi anlamakta yarar var. Yaşanan olumlu seyrin temelde iki nedeni var.
1. ABD Merkez Bankası’nın faiz artırım sürecini 16.12.2015 tarihinde fiilen başlatması
2. Petrol fiyatlarında üreticileri krize sokabilecek bir gerileme yaşanmadan ibrenin yukarı dönmesi
Yeni okurlar ilk maddeye itiraz edebilir. Bunun neresi iyi, para vatanına dönmez mi tereddüdü yaşayabilir. Bu konuyu 03.12.2015 tarihli pusula ile irdelemiş, öncesinde yeterince fiyatlanması nedeniyle beklenen kötü haberin gelmesini takiben doların dünya genelinde düşüş trendine girmesini ve gelişen ülke borsalarının ve altının ralli yaşamasını beklediğimi dayanakları ile paylaşmıştım.
http://bigpara.hurriyet.com.tr/bigpara-uzmanlari/eral-karayazici/16-aralik-milat-olacak_ID985538/
FED’i takiben 2016 davullu zurnalı bir düğünle başlamamış, İran faktörü ile 28 dolara kadar gerileyen petrol dünya genelinde büyük bir gerilime neden olmuştu.
Eyvah kriz çıkacak korkularının tavana vurduğu bu kesitte 17.01.2016 tarihli pusula ile petrol fiyatlarında düşüşün sürmesini değil aksine bir ralli yaşanmasını ve birkaç haftada brent petrolün 40-43 bandına yükselmesini beklediğimi yine dayanakları ile aktarmıştım.
Şu anda kadar gerek gelişen ülkeler cephesinde gerek ise petrol fiyatlarındaki süreç paylaştığım öngörülere paralel gelişti. Ya devamı ? Gelin birlikte yanıt arayalım.
ECB & FED Etkisi
Geçen hafta Avrupa Merkez Bankası hayal kırıklığına neden olmadı. Var gücü ile ekonomiye verdiği desteği arttırdı. Önce Draghi’nin faiz indirimlerinde bu son adımdı sözü bir dalgalanmaya neden olduysa da ECB ‘nin net etkisi bence pozitif.
Hafta içinde twitter’da da paylaştığım üzere ECB’nin gerçekleşmeden önce yeterince fiyatlanmadığı için bir beklenti bitti tehdidi oluşturmadığı görüşündeyim.
Evet gelişen ülke marketlerinde bir parti yaşanıyor ama bu ECB ‘den ziyade FED paranoyasının aşılmasından kaynaklanıyor. Avrupa bu fiyatlamada sadece katalizör.
Yukarıdaki tabloda görebileceğiniz üzere Avrupa borsalarının tamamı 2016 performansında halen ekside ve kat edebilecekleri % 10-15 kadar bir performans alanı var.
Bu nedenle piyasalarda yaşanan pozitif seyrin ECB kaynaklı sona erebileceğini düşünmek gereksiz evham olur.
16 Mart Çarşamba akşamı ABD Merkez Bankasının kararlarını ve basın konferansında başkan Yellen’in değerlendirmelerini öğreneceğiz.
Ben bu cepheden de finansal piyasalarda çalkantıya neden olabilecek bir yaklaşım beklemiyorum.
Önceki yazılarda da vurguladığım üzere küresel otoriteler birkaç ay daha finansal piyasalarda reel ekonomileri sarsacak panik ataklara neden olmaktan kaçınacaklardır.
Borsalarda yükseliş dolarda gerileme non-stop devam mı edecek ?
Gelişen ülkelerde gerek yılın ilk yarısı gerek ise sene bütününde borsalarda henüz en yükseğin dolarda en düşüğün görüldüğünü düşünmüyorum.
Ancak düzeltmeye neden olabilecek bir tehdidin filizlenmekte olduğunu ve karamsarları mutlu edebilecek golün önümüzdeki 2-4 hafta içinde bu cepheden gelebileceğini tahmin ediyorum.
Düzeltme ne zaman başlayacak ?
Dolar & borsa nereden döner diye grafiklerden fal tutulabilir. Ama soruyu nereden değil ne zaman diye sorarsanız devreye takvim analizi girer ve teknik & temel desteği ile çok daha kombin tahminler oluşturulmasını sağlayabilir.
Aşağıdaki grafik petrol fiyatlarındaki uzun vadeli seyri gösteriyor. Salt grafikten fal tutarsak trend direnci 100 doları bir potansiyel olarak pekala konuşabiliriz.
Ancak temel bunu şiddetle veto ediyor. Cin şişeden çıktı ve ABD kaya gazını oyuna sokarak dünyayı petrol arzına boğdu. Bu gerçek bana sorarsanız 100 doları nerede ise imkansız kılıyor.
İşin içine İran faktörü girmeden evvel ( 2015 ilk yarısında ) dengelenme adresi olan 50 dolar civarı potansiyel tepe adresi arayışında pekala bir referans olarak alınabilir.
Çünkü İran’ın neden olabileceği arz artışı üreticilerin toplam arzı belirli bir seviyede dondurarak fiyatların kontrolsüz düşüşünün önüne geçme girişimleri ile dengelenecek.
Tabi bu kesin değil. Her ne kadar ön mutabakat sağlandıysa da İran’ın ambargo sonrası dünyaya sağlayacağı ilave petrol arzının düzeyi konusunda pazarlıklar devam ediyor. Yarın Rus Enerji Bakanı İran petrol Bakanı ile Tahran’da bir görüşme gerçekleştirecek.
Eğer söz konusu müzakerede taraflar batılı diplomatlar olsaydı mutlak şekilde bir asgari müşterekte buluşacaklarını ve herhangi bir restleşmeye gerek kalmadan bu konunun tatlıya bağlanabileceğini öngörebilirdik.
Ancak petrol üreticisi ülke yetkilileri bu kadar kredibıl değil ve düşük olasılıklı bir risk olarak da olsa masanın devrilmesi veya pazarlığın şark usulü bağrışmalara sahne olarak sürmesi ihtimallerini yok sayamayız.
Güçlü şansa sahip senaryo ise herkesin aynı gemide olduğu gerçeğinden hareket ile petrol üreticisi ülkelerin önümüzdeki 2-4 hafta içinde arzı belirli bir seviyede dondurmak üzere uzlaşmaları ve petrol adına pozitif bu haberin ajanslarda son dakika olarak geçmesidir.
Irak petrol bakanı söz konusu anlaşma için üretici ülkelerin 20 Mart tarihinde ( haftaya pazar ) bir araya gelebileceklerini açıklamıştı. Rus Enerji bakanı ise 20 Mart – 1 Nisan arası bir tarihte toplanılabileceğini ifade etti.
Toplantı gerçekleştirilir ve sonrasında yetkililer mikrofonların önüne geçip anlaşamadık derler mi ? Bence imkansıza yakın. Uzlaşma olmazsa toplantı da gerçekleşemeyecek, piyasaları oyalamak adına temaslar devam ediyor vb sözler sarf edilecektir.
Piyasa da benim gibi anlaşmanın gerçekleşeceğine inanıyor ve bu nedenle petrol fiyatları pozitif seyri sürdürüyor. Kısa vade adına radara yerleşen bu beklentinin varlığını önemli bir avantaj & çekim gücü, gerçekleşmesini ise örtülü bir tehlike olarak görüyorum.
Petrol cephesinde mutlu son haberi düz mantık ile piyasa pozitif gözükse de, geçen haftada % % 5 yükselen fiyat bu toplantı arifesinde ( önümüzdeki haftalarda ) yükselişi sürdürürse uzlaşma sağlandı haberi sert bir beklenti bitti satışına neden olabilir.
Geçen haftayı 40.4 $ ile tamamlayan brent özelinde 46 ( belki 50 ) 38.5 $ ile tamamlayan Nymx özelinde 43,5 ( belki 48 ) 28 dolardan başlayan rallinin sona erebileceği adres olma potansiyeli taşıyor.
Ancak bu konuda fiyattan ziyade zamanlamaya angaje olunmasının ve mutlu son haberinin gelmesi ile birlikte tüm piyasalarda defansif stratejilere yönelimin daha doğru olacağını düşünüyorum.
Çünkü petrol nasıl yükselirken tüm borsaları bir lokomotif gibi peşinden sürüklüyorsa bu cephede beklenti bitti algısı ile Brent özelinde 37 dolara kadar sürebilecek sert bir düzeltme hisse marketlerinde de paralel şekilde ibrenin aşağı dönmesine neden olabilir. Bu bakıma ;
1- Petrol cephesinde mutlu son haberi gelene kadar küresel piyasalarda pozitif seyrin sürebileceğini,
2- Petrol cephesinde mutlu son haberi gelmeden önce önümüzdeki haftalarda yükseliş sürer ve haber sonrası petrol patinaj gösterirse ailece bir satış dalgasının önemli bir işareti olarak değerlendirilebileceğini düşünüyorum.
Borsada Robot Var
Geçen haftanın magazin gündemi BIST’de algoritmik bir program ile işlem yapan yabancı bir fon oldu. Öncelikle bu ne yeni bir şey ne de Türkiye’ye özgü bir durum.
Tüm dünyada algoritmalar işlemlerde % 50’den fazla ağırlığa sahip. Bizde konuyu dikkat çekici kılan bir yabancı fonun ölçeği ve baskınlığına yönelik haberler oldu.
Öncelikle BIST’de de işlem yapan bir portföy yöneticisi olarak ben bu durumdan şikayetçi olmadığımı ifade etmek isterim. Çünkü söz konusu yabancı fon Türkiye piyasalarının dünya ile paralel hareket etmesine katalizör oluyor ve benim gibi dünyadaki ritmi öngörerek yurtiçinde strateji oluşturanların işini görece kolaylaştırıyor.
Dezavantaj ise borsa yükselirken bir satalım düzeltmede alırız diyenleri veya düşerken tepki olur buradan diye pozisyon alanları ters köşede bırakması.
Gerek Türkiye’de gerek dünyada algoritmalar ağırlıkla teknik analiz formatlı programlandıkları için gerek düşüşler gerek yükselişler zig zaglardan uzak tek yönlü ve şiddetli gerçekleşiyor.
Oyunun bu yeni kuralını veri tabanımıza eklemeli ve korkmak sinmek yerine nimetlerinden yararlanmalıyız. Robotların bizden güçlü oldukları yanları hızlı karar almaları ve duygusuz olmaları. Zaafları ise temel ve takvim analizini yazılıma katmakta yaşadıkları güçlükler.
STRATEJİ
İster robotlar ister periler alsın ben 2016 ilk yarısı içinde BIST’de 87.500 civarının aşılmasının güç olduğunu düşünüyorum.
Petrol partisi ile yakın vadede yükseliş bu bölgeye kadar sürebilir mi ? Yaşanan terör olayı yurtiçinde bir ayrışmaya neden olmazsa mümkün. Ama 83.000 civarı bir seviyede pekala 69.000’den başlayan bu rallinin final sahnesine ev sahipliği yapabilir.
Ancak nasıl borsada 70.000 puan civarını aşırı ucuz, 77.000 civarını çok ucuz buluyorsam 85.000 puan civarının da sadece ucuz olduğunu ve Türkiye’nin lokal şartlarının hisse senedi fiyatlarının normal sayılabilecek değerlerin üzerini hak edecek işaretler üretmediğini düşünüyorum.
Döviz Cephesi
Gerek dolar gerek euro kırılgan ülkelerde değer kaybını sürdürüyor. Yurtiçinde gördüğümüz resim tamamen bundan kaynaklanıyor.
Türkiye’de kurlardaki gerileme diğer ülkelere kıyasla daha ölçülü gerçekleşiyor. Bunun ağırlıklı sebebi son bir yıldır düşse de çıksa da dövize yönelen lokal tasarruf sahipleri.
Dolar yükselirken katalizör olan bu faktör dolar dünyada düşerken bir paraşüt gibi içerdeki gerilemeyi yumuşatıyor. Bunun cari açık nedeniyle Türkiye ekonomisine bir zararı yok faydası var. Aynı şekilde dolar bazı değerleme üzerinden BIST’e de katkı sağlıyor.
Ülke genelinde sarsılan güvenin bir sonucu olan bu eğilim bir süre daha devam edebilir ama yönü yine ağırlıkla dış iklim belirleyecektir.
Yakın vadede petrol fiyatlarındaki yükseliş sürerse gelişen ülkelerde doların % 3 ( belki % 5 ) kadar daha değer kaybetmesi mümkün.
Ancak petrol partisinin tüketilmesini takiben döviz kurları bu ülke grubunda hissedilir bir yukarı yönlü atağa ( düzeltmeye ) imza atabilir.
Haftaya buluşmak dileği ile ...
Pusula Abone Kaydı & Günlük Değerlendirmeler
Pusula yayınlandığında haberdar olmak ve ücretsiz olarak tüm posta pusula gönderilerine yayınlandığı anda ulaşmak için aşağıdaki linke tıklayarak e-mail adresinizi girmeniz yeterli.
http://optin.sndlp.com/HAi/g78/d4852960
Pazartesi dışında hafta içi her gün saat 17:45’de Kanal B’de piyasaları değerlendiriyor, genel stratejiye yönelik görüşlerimi pazar günleri 23:00’de BIG PARA ‘da yayınlanan köşe yazım pusula ile okurlara aktarırken, haber akışına bağlı anlık tespitlerimi ve strateji güncellemelerimi twitter adresimde ( @eralkarayazici ) paylaşıyorum.