Ağustos ayında piyasalar

Geçen hafta Türkiye’de borsa % 5 değer kazanırken dolar % 2,6 değer kaybetti. Bu güçlü performansa karşın yaraların tamamen sarıldığını söyleyemeyiz.

Çünkü temmuz bütününde dolar gelişen ülkelerde ortalama % 0,5 değer kaybederken Türkiye’de % 3,9 değer kazandı. Dünya borsaları bu perdeyi % 6 değer artışı ile tamamlarken Borsa İstanbul temmuz bütününde % 1,8 değer kaybetti.

Basit bir bakkal hesabı ile geçen hafta yaşanan güçlü toparlanmaya karşın 15 Temmuz darbe girişimi nedeniyle borsada benzerlerine kıyasla % 8 TL ‘de % 4,4 hasar var.

Yurtiçi piyasalar bu parkuru dünyaya paralel seyirle geçirebilse BIST 100 endeksi temmuz ayını 81.000 puanda USDTRL 2,86 EURTRL 3,20 seviyesinde tamamlayabilirdi.

Halamın da sakalları olsaydı amcam olurdu diyebilirsiniz ama 15 Temmuz’un kısa vadeli hasar tespitini objektif kriterler ile yapmanın başka bir yolu yok.

Yurtiçinde ekonomik hayat normale döndükçe bu farkın bir kısmı Ağustos ayı içinde belki tamamı ikinci yarıl yıl içinde kapanabilir.

Temel kaygı temmuz ayının ikinci yarısında yaşananların Türkiye ekonomisinde büyümeye ağır bir darbe indirmesi, bunun en güçlü yanımız olan bütçe dengesi üzerinde tahribata neden olması ve kur & faiz kıskacındaki özel sektörün baskı altında kalmasıydı.

Henüz bunların yaşanmayacağını garanti edemeyiz. Ancak ekonomik aktiviteye bakıldığında ülkemizin hızla normal hayata geri dönmekte olduğunu ve karabasan senaryolarına sarılmanın da rasyonel olmayacağını söyleyebiliriz.

Objektifler nereye çevrilecek?

Her ayın ilk haftasında ABD ‘de açıklanan ISM verileri ekonomik aktiviteye ilişkin öncü bilgiler içerir. Türkiye saati ile 17:00 ‘de pazartesi imalat ISM Çarşamba günü hizmetler ISM açıklanacak. Cuma da meşhur tarım dışı istihdam var.

Bu veri seti ABD ekonomisinde ikinci çeyrekte yaşanan irtifa kaybının geçici olup olmadığı hakkında önemli bilgiler içerecek.

Veriler beklentileri karşılar veya aşarsa resesyon çekincesi yumuşayacak. Aksi olur ve zayıf bir veri seti ile karşılaşırsak çekinceler kaygıya evirilmeye ve küresel piyasalar  ( özellikle de borsalar ) üzerinde baskı yaratmaya başlayacak.

Bu bakıma açıklanacak ABD veri seti her zamankinden daha önemli ve ağustos ayında küresel piyasalarda yaşanacak seyir üzerinde belirleyici olmaya aday. 

Borsa İstanbul

Geçen haftayı 75.405 puanda tamamlayan BIST 100 endeksinde 75.000 puanın yakın, 73.500 – 74.000 bandının güçlü destek hattı haline geldiğini düşünüyorum.

Cuma günü ABD ‘de işlem gören Türkiye endeks fonu ( ETF ) saat 17:30 sonrasında % 0,7 değer kazanarak yeni haftanın yükselişle başlaması ve hafta içinde yakın dirençler olan  76.500 ve 77.500 seviyelerinin test edilmesi olasılığının arttığına işaret etti.

Ancak bu seviyeleri geçilmez kale olarak görmek doğru olmaz. Aksine bence göreli iskontonun da katkısı ile üç aydır değer kaybeden BIST Ağustos ayı içinde 80.000 ve ikinci yarıyıl içinde 85.000 – 87.000 bandını test etme şansını koruyor.

Zaten 2010 yılından bugüne Borsa İstanbul enflasyondan arındırılmış veriler ile bakarsak % 30’luk bir bandın içinde yatay seyrediyor.

Lokal panik ataklarda yukarıda yer alan grafiğin kırmızı alt çizgisine pozitif akımlarda da üst çizgisine yöneliyor.

İkinci yarıyılda endeksin bu bandın altına kayması için çok güçlü faktör değişikliklerine ihtiyaç var ve ben var olan bilgi seti ile böyle bir siyah kuğu senaryosunun gerçekleşmesini beklemiyorum.

Üst bant test edilir mi ? Bu hemen hemen endeksin 100.000 olması demek ki ikinci yarıyıl içinde en pozitif senaryoda dahi 92.000 puandan çok öte zirvelere yelken açılması zor.

Bu bakıma BIST için ikinci yarıyıl içinde ( yukarıdaki bandın orta noktası olan ) 85.000 – 87.000 bandının test edilmesini şansı en yüksek senaryo olarak bir adım önde görmek daha gerçekçi olacağa benziyor.

Toparlarsak geçen hafta kullandığım şafak vakti manşetinden hareket ile henüz gün batımına uzak olduğumuzu ve hisseleri ne zaman satalım sorusu için erken olduğunu düşünüyorum.

Moody’s Cuma günü ne yapar ?

Evet bu kuruluş Türkiye’yi not indirimi için izlemeye aldı. Endeks 70.000- 72.000 bandındayken bu gerçekleşse dahi önemli ve kalıcı bir etkisi olacağını düşünmüyordum. Ancak BIST 77.000 puana yükselir ve o sırada not indirimi kararı gelirse hissedilir etkisi olacaktır.

Ancak kuruluş Türkiye ile ilgili incelemelerinin 30-90 gün arası bir süre alacağını açıklayarak örtülü bir biçimde 5 Ağustos’ta not indirimi yok demiş oldu. Görünüm ise zaten negatif . Bu bakıma 5 Ağustos’tan bir piyasa etkisi beklemiyorum.

İnceleme tamamlandıktan sonra ise hızla normale dönen yurtiçi ekonomik aktivitenin not indirimini engellemeye yetebileceğini düşünüyorum.

Dolar Cephesi

ISM ve TDI verileri doların ağustos performansında belirleyici olmaya aday görünüyor.   ABD ekonomisinin toparlandığına işaret eden bir veri seti ile karşılaşırsak dolar ilk etapta kısıtlı bir tepkiye sahne olabilir.

Ancak Türkiye’de görece pahalı olması nedeniyle bunun 3,0160’ın üzeri fiyat seviyelerine seyahati sağlaması kolay değil.

Öte yandan yurtdışında gelişen ülkeler lehine esen rüzgarın sürmesi durumunda ağustos – eylül perdesinde doların bize benzeyen ülkelerde % 4 kadar daha gerilemesi mümkün.

Yılbaşından bugüne Brezilya’da % 18 G.Afrika’da % 10 diğer pek çok ülkede % 5-7 arası oranlarda değer kaybeden ABD para birimi Türkiye’de bu yıl % 2,4 değer kazandı.

Yarısı 15 Temmuz faktöründen yarısı ise yerinde bir politika olan TCMB üst bant faiz indirimlerinden kaynaklanan % 9’luk bu göreli negatif ayrışma USDTRL ‘nin bugün 2,75 olmasını engelledi.

Ancak ben önümüzdeki iki ay içinde dolar benzerimiz ülkelerde % 4 kadar daha değer kaybederse Türkiye’de % 6-7 kadar gerileyebileceğini ve 2,80 civarının ( belki 2,75 ) bir kez daha test edilebileceğini düşünüyorum.

Hele de 2,75 olursa alınmaz mı ? Bence yeterince çekici olur. Çünkü son çeyrek içinde ABD ‘de ekonomik aktivitenin kuvvetlenebileceği ve yeniden eyvah FED melodisinin tadında bir esintiye vesile olabileceği görüşündeyim.

Diğer Çalışmalar

Hafta içi her gün bigpara.hurriyet.com.tr ‘da yayınlanan Paranın Yolu adlı video haber ile saat 14:30’da piyasaları değerlendiriyor, genel stratejiye yönelik görüşlerimi pazar günleri 23:30’da yayınlanan köşe yazım pusula ile paylaşıyor, haber akışına bağlı anlık tespitlerimi twitter adresimde gerçekleştiriyorum. https://twitter.com/eralkarayazici

Finanstan hiç anlamam diyen ama anlamak isteyenlere hitap eden yüz yüze eğitim faaliyetlerini ise Akademi Pusula çatısında sürdürüyorum. www.pusulaninotesi.com

Haftaya bir sonraki pusulada buluşmak dileği ile