Avrupa ekonomileri yavaş toparlanacak
Avrupa Merkez Bankası Nisan ayı toplantısında Bankası politika faizini yüzde 0,00’da bırakırken mevduat faizini yüzde eksi 0,4’te marjinal borç verme faizini de yüzde 0,25’de sabit tuttu. Banka geçen ay 60 milyar eurodan 80 milyar euroya çıkardığı varlık alım programını da değiştirmedi.
Draghi yaptığı açıklamada aktörlerin çoğunun negatif faizi suçladığını söylerken aslında düşük faizlerin nedeninin düşük büyüme ve enflasyonun sonucu olduğunu ve durumu terse çevirmek için bütün araçları kullanmaya devam edeceklerini ifade etti. Draghi, TLTRO-2’ye haziran başlayacaklarını söylerken şirket tahvil alımı yapacaklarını ancak bunu yaparken banka dışı sigorta şirketlerinin notları belirli seviyeye sahip kurumların olacağını vurguladı. Büyüme tarafında 2015 4. çeyreğine benzer bir görünümün 2016 yılı başında da devam ettiğini söyleyen Draghi, düşük petrolün iç talebi desteklediğini ancak enflasyonu aşağıya çekmeye devam ettiğini de sözlerine ekledi.
Evet; AMB’nin 21 Nisan Perşembe günü yaptığı açıklamaların bir özetini yaptık. Peki bunlar ne anlama geliyor, bir açıklık getirelim. Tabii Mart ayında açıklanan ultra genişlemeci hamlelerin ve faiz indirimlerinin ardından; daha henüz hamlelerin verilere etkilerini görmemişken bankanın bir revizyona gitmesini beklemiyorduk. Ama tabii burada temel spekülasyon negatif mevduat faizi üzerinden dönüyor, ve tabii daha ne kadar negatife gidebileceği yönünde. En temel nokta da bankaların mevduat çekememe ve karlılıklarının düşmesiyle sektörün sıkıntıya girmesi olasılığı, dolayısıyla finansal sistem açısından oluşan risklerdir. Negatif faizin ana amacı ise, bireylerin parayı bankalara yatırmaları yerine harcamalarını teşvik etmek, bankaların da daha çok kredi vermesini sağlamak; böylece de ekonomik aktiviteyi canlandırarak enflasyona katkıda bulunmak. Tabii bankayı buna iten ana etmen de; düşük olan enflasyon ve büyümedir; ki biz petrol fiyatlarının dışsal etkisi göz ardı edilse bile asıl sorunlu enflasyon kaleminin tüketim ve harcama olduğunu çekirdek enflasyonun seyrinden anlayabiliyoruz.
Sonuçta 2017 içlerine sarkacak bir parasal genişleme programı; bununla beraber de bu hamlelerin gerisinin gelmesi olasılığı vardır. Miktar olarak ayarlamalar ve artırımlar; her türlü enstrümanın kullanılabileceği argümanlarından yola çıkarak halen ihtimal dahilinde tuttuğumuz bir faktör olmaya devam ediyor. Mevduat faizinin de daha da negatif olması ihtimali bulunmaktadır; en azından banka yetkililerinin verdiği ifadeler bu şekildedir. Ekonomistlerin hali hazırdaki AMB faiz indirimi beklentileri; Haziran için yüzde 12, Temmuz için yüzde 24, Eylül için yüzde 34, Ekim için yüzde 47, Aralık için yüzde 49 şeklindedir.
Mart ayında bazuka kullanmak zorunda kalan Avrupa Merkez Bankası; istenen ekonomik toparlanma 2016’nın ikinci yarısında sağlanamazsa; bu programı daha da uzatmak zorunda da kalabilir hatta. Yani aslında her toplantı; belki politika adımlarında değişiklik olmasa bile Draghi sinyalleri açısından heyecan fırtınası estirecek.