Altın ons fiyatı 920 dolar mı; yoksa 1796 dolar mı olacak?
Ekonomide her zaman etkili olmuş ve gidişatı etkilemiş bir maddedir altın. İlk çağlardan bu yana geçerliliğini korumuş en önemli yatırım aracıdır. Peki nedir altını bu kadar önemli kılan, nasıl bu kadar özel olmayı başarabilmiştir?
Dünya’da toplam 49.000 ton işlenebilir altın rezervi var. Dünyadaki 49.000 ton altının %65'ini Çin, Güney Afrika, ABD, Avustralya ve Endonezya gibi ülkeler çıkartıyor. Dünyadaki altın üretiminin %54’ü Amerika, Kanada, Avustralya ve Güney Amerika’da yapılmaktadır. Dünyada altın rezervine sahip olup üretim yapmayan bir ülke yoktur. Altın her ülke için çok kıymetli ve değerlendirilmesi gereken bir zenginlik kaynağıdır. Altın madeni çıkaran ülkeler teknolojiyi kullanmakta ve son gelişmelerden yararlanmaktadır. Bunun için özel kaynaklar ayırmakta ve projeler yapmaktadırlar. Günümüzde dünyada 50 ülke yılda 2500 ton kadar altın üretmektedir. Yeni gelişen teknoloji ile üretim daha ekonomik hale getirilmektedir. Bunun sonucunda da dünyada altın üretiminin artması beklenmektedir.
Ülke olarak altın üretiminde gelişmekte olan bir ülke olmamıza karşın takı üretiminde zirvede yer alıyoruz. ABD takı olarak 220 ton altın üretiyor, Türkiye ise 303 ton. Çin bile 257 ton altın takı üretiyor. Hindistan ise 695 tonluk altın takı üretimiyle dikkatleri çekmektedir. ABD 8000 tondan fazla altın rezerviyle dünyanın zirvesinde yer alırken, 3395 ton rezerve sahip Almanya 2. sırada. Altın üretiminde başı çeken Çin'in ise 1054 tonluk bir rezervi bulunmaktadır.
Altın arz-talep dengesinden en çok etkilenen madenlerin başında gelmektedir. Bunun en önemli nedeni de para ile çok sıcak bir teması olmasıdır. 2001 yılı başında 260 dolardan işlem gören 1 ons altın, 2011 yılında 1.921 dolara fırlamıştır. Son dönemde Amerika Merkez Bankası (FED) ve Çin kaynaklı haberlerin etkisinde fiyatlanan ve zaman zaman güvenli liman talebi artış gösteren altın fiyatlarında uzun bir süredir 1200 seviyesi altında fiyatlanmaların arttığını gözlemliyoruz. Yılın kalan döneminde de FED’den gelebilecek olası bir faiz hamlesi ile Çin’deki yavaşlamanın geçici olup olmadığı kıymetli metal fiyatlarında belirleyici olabilecek gelişmeler olarak ön plana çıkmaktadır.
Aşağıdaki grafikte 2008 küresel krizi sonrası altın fiyatlarının seyri görülebilir. Lehman Brothers’ın iflası ile başlayan krizin ilk dönemlerinde 682 dolar seviyelerine kadar gerileyen kıymetli metalin daha sonra toparlanarak 2011 yılında 1921 ile tüm zamanların en yüksek seviyesini gördüğünü hatırlıyoruz. Daha sonra düşüş eğilimine giren altının son günlerde son 5 yılın düşük seviyelerine geldiğini de notlarımıza ekleyebiliriz. Son dönemde en popüler soru şu; 2016 yılında altın fiyatları nereye gidecek? Birçok senaryonun gündeme geldiği altın tarafında FED’in faiz artırımına başlaması ve 2016’da kademeli de olsa faiz artırımına devam etmesi ile teknik hedef olarak alt tarafta 920 dolar hedefi gerçekleşebilir. Buna karşın, tersi senaryoda, FED’in faizleri beklenenden yavaş artırması, bununla birlikte Çin’e olan güven kaybının tavan yapması ile kıymetli metale olan güvenli liman talebinin artması, ek olarak jeopolitik riskler ve tansiyonun yükselmesi ile altında orta/uzun vadede 1307, hatta en üstte 1796 hedefleri şu an uzak gibi görünse de tekrar gündeme gelebilir.