Gelen veri bir önceki yılın Mart ayına göre 1.695 milyon ABD dolar artış göstermiş. Şubat ayı revize verisi dikkate alındığında bir önceki aya göre yüzde 6.4 yukarıda bir Mart ayı verisi karşımıza çıkmakta. Ocak – Mart ayı dikkate alındığında 2017’de 8.383 Milyon dolar olan açık 2018 yılının aynı döneminde 16.392 milyon dolar olmuş. Geçen senenin Ocak – Mart dönemine kıyasla 2 katı bir açık oluşmuş.
Yıllık rakamlarda ise 55.380 milyon dolar cari açığımız oldu. Geçen senenin Mart ayına kıyasla 21.915 Milyon dolar ya da yüzde 65 düzeyinde bir artış var. Cari açığın GSYİH’ya oranı ise yüzde 6.5 seviyesinde olmuş. Bu oran giderek yükseliyor. Bu açıdan şimdilik kontrol dışında görünmese de ilerleyen süreçte yükselmeye devam etmesi stresi artırabilir.
Cari açık tablosunda dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 1.692 milyon ABD doları artarak 4.608 milyon ABD dolarına yükselmesi, birincil gelir dengesi açığının 240 milyon ABD doları artarak 1.313 milyon ABD dolarına yükselmesi ve bir önceki yılın Mart ayında 240 milyon ABD doları net giriş kaydeden ikincil gelir dengesinin bu yılın aynı ayında 6 milyon ABD doları net çıkış kaydetmesi etkili olmuş görünüyor.
Finansman tarafı zayıf
Mart ayı cari işlemler dengesinin finansman tarafında doğrudan yatırımlarda artış, buna karşın portföy yatırımlarında önemli çıkışlar olmuş. Mart ayı doğrudan yatırımlarında 1 Milyar dolar civarında girişler var. Bu yılın şu ana kadar en yüksek doğrudan yatırımı denilebilir. Bu açıdan bakıldığında olumlu. Ancak, portföy çıkışlarında aylık olarak 2.381 milyon dolar çıkış olmuş. Bu açıdan bakıldığında ise finansman hesabındaki denge bozulmakta ve finansman tarafı yılın üçüncü ayında da zayıf kalmaya devam etmiş. Diğer yatırımlarda ise 1.585 milyon dolar çıkış dikkat çekmekte. Krediler kısmında yükümlülükler artıyor. Krediler hesabından 1.888 milyon dolar bankaların net ödemelerinden kaynaklanan çıkış yaşanmış. Yurtdışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, bankalar 2.108 milyon ABD doları net geri ödeme, Genel Hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 26 milyon ABD doları ve 47 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir. Net hata noksandan ise 2.016 milyon giriş var.
Rezervlerden yüksek kullanım var
Mart ayında rezervlerde sert bir erime olduğu dikkat çekiyor. 4.836 milyon dolarlık bir sapma ile rezervlerden kullanmışız. Şubat ayında 254 milyon rezervlere ihtiyaç duymuştuk. 2018 yılı Ocak ayında ise rezervlere 4.381 Milyon dolar katkımız olmuştu.
Cari açığın finansmanı konusunda portföy yatırımları geri planda kalmış. 5.812 Milyon dolar olan cari açığın 1.029 milyon doları doğrudan yatırımlardan, portföyden 2.381 milyon dolar ve diğer yatırımlarda 1.585 milyon dolar çıkış var. Buna 2.016 milyon dolar net hata noksan kaleminden gelen gelirde eklendiğinde 4 Milyar dolar üzerinde oluşan açığı rezervlerden kapatmışız.
Ayrıca, ABD 10 yıllık tahvil ile uzun dönem faizlerin arttığı ortamda, Türkiye’nin TL faizlerinin de arttığı dikkate alındığında kısa vadeli borçlanma girişimleri cari açığın finansmanını dar bir boğaza sokmakta. Bu açıdan, hem içeride hem de dışarıda oluşan uzun dönem faizleri yakından izlemeye devam ediyoruz.